آیا آلودگی هوا با سقط جنین ارتباط دارد؟
خاتون یار آیا آلودگی هوا با سقط جنین ارتباط دارد؟
ماجرای آلودگی هوا به عوامل زیادی گره خورده، از مبتلا شدن به سرطان و بیماری های تنفسی و ریوی و انواع آلرژی ها گرفته تا سكته های قلبی و بیماری هایی كه روند درمانشان كُند می گردد. در بین تمام این عوامل اما سقط جنین شاید خطرناك ترین نقش آلودگی هوا بر سلامت باشد. درست از زمانی كه اطلاع رسانی درباره شدت گرفتن آلودگی هوا بالا رفت، مبحث ارتباط آن با سقط جنین هم عنوان شد. هر چند كه تابحال هیچ آمار رسمی از ارتباط آلودگی هوا با سقط جنین در كشور ارائه نشده، اما اظهارنظرهای كارشناسی نشان داده است كه آلایندگی ها بعنوان یكی از عوامل محیطی، تأثیر مستقیمی بر باروری، اختلالات ژنتیكی و سقط جنین دارد. آخرین آمار سازمان پزشكی قانونی نشان داده است كه در هشت ماه امسال، ۶ هزار و هشت مورد مجوز سقط درمانی صادر شده، درحالی كه در مدت مشابه سال ۹۵، تعداد مجوزهای صادر شده، ۵ هزار و ۶۲۳مورد بوده است. در تمام سال ۹۵ هم، ۸ هزار و ۵۳۷ مورد مجوز و در سال ۹۴، ۷ هزار و ۱۲۵ مجوز صادر گردیده است. آمارها موجود است، اما این كه چه عواملی در وقوع سقط یا صدور مجوز سقط درمانی نقش داشته، سوالی است كه هیچ وقت به صورت رسمی به آن پاسخ داده نشده است. در سال های گذشته، شاید تنها مطالعه انجام شده از جانب سعید دستگیری، استاد دانشگاه و متخصص بیماری های مادرزادی، انجام شده است. تحقیقی كه در آن بر نقش مستقیم آلودگی هوا بر وقوع سقط جنین در ایران تاكید شده است. این استاد دانشگاه دی ماه سال ۹۱، اعلام نمود كه نتایج تحقیقاتش نشان داده موارد سقط جنین و اختلالات ژنتیكی بر اثر آلودگی هوا، ۳۰ درصد افزایش پیدا كرده است: «بررسی ها نشان داده است كه میزان آلودگی هوای تهران از نظر فلزات سنگین، همچون میزان بمباران هاست و غلظت فلزات سنگین در هوای پایتخت با میزان فلزات سنگین آزاد شده در هوا بعد از بمباران برابری می كند. » او این را هم گفته بود كه عوامل محیطی مثل آلودگی هوا، پارازیت ها، امواج و اشعه ها، در گروه عوامل محیطی قرار دارند كه در بروز اختلالات كروموزومی، بیماری ها و معلولیت های مادرزادی دخالت دارند. به قول این استاد دانشگاه، آمارها نشانگر این مسأله است كه مواجهه با آلاینده های موجود در هوا همچون سرب و آرسنیك و دیگر فلزات سنگین و هم در معرض اشعه و پارازیت قرار گرفتن تا ۳۰برابر خطر تولد نوزاد معلول و عقب مانده ذهنی را بالا می برد و این زنگ خطری است برای شهروندان پایتخت كه هر روزه در معرض این آلودگی های محیطی قرار دارند. برپایه اعلام این استاد دانشگاه، به صورت معمول از هر یك هزار تولد، دو نوزاد در ایران مبتلا به اختلالات كروموزومی هستند كه با افزایش آلودگی هوا این میزان به ۲۴ درصد افزایش می یابد. درواقع می توان گفت آمار تولد نوزادان با نقص ژنتیكی با پدر و مادر كاملا سالم افزایش یافته است كه منشأ همه اینها آلودگی هواست. در ایران تحقیق تأییدشده ای درباره تأثیر مستقیم آلودگی هوا بر سقط جنین انجام نشده، اما مطالعاتی كه در سایر كشورها انجام شده نشان داده است كه آلودگی هوا خطر سقط جنین را بالا می برد. جدیدترین تحقیقی كه نتایج اش در پاییز امسال انتشار یافت، مشخص كرد كه آلودگی هوا ریسك سقط جنین را در ماه های اول حاملگی تا ۱۰ درصد بالا می برد. جنین در اوج آلودگی هوا سقط شد شمیم ۳۴ ساله است و یكی، دو هفته پیش بود كه در حاملگی دوم، جنین اش را از دست داد. او می گوید: «جنین ام در اوایل آذرماه سقط شد، درست همان روزهایی كه هوا خیلی آلوده بود و مدارس را تعطیل كردند. » او می گوید: « پیش از آن برای اطمینان از بارداری، آزمایش خون داده بودم و اعلام نمودند كه بتای خونم (هورمون باروری) پایین است، آزمایش را تكرار كردم و باز هم پایین بود. با این حال پزشك اظهار داشت كه مشكلی نیست. فرزند اولم را هم در زمستان سال ۹۰ آبستن شدم و هیچ مشكلی پیش نیامده بود. » به قول شمیم، پزشكان گفتند كه حاملگی از همان ابتدا ضعیف بوده و در هفته هفتم بعد از سونوگرافی، قلب جنین تشكیل شده بود، اما مشكلی كه وجود داشت این بود كه جنین از نظر وزنی، به اندازه جنین هفته هفتم نبود. اما به علت تشكیل قلب، پزشك اقدامی نكرد و درنهایت دو روز بعد، جنین خودش سقط شد: «پس از سقط جنین به من گفتند كه حاملگی در ایام آلوده اتفاق افتاده است، البته پزشك به صورت مستقیم اعلام نكرد كه آلودگی سبب سقط جنین شده است، اما این را اظهار داشت كه در هفته ای كه آلودگی هوا به اوجش رسیده بود، موارد سقط جنین هم افزایش پیدا كرده بود. » منتظرم زمستان تمام شود فرزانه هم مادر دیگری است كه پنجم فروردین امسال جنین اش را در هفته دهم از دست داد. لقاح وی در زمستان سال قبل اتفاق افتاده بود: «پزشكان به من گفتند كه این بچه اول است و این اتفاق می افتد و اضافه كردند كه پارازیت ها و آلودگی هوا در این سقط ها بی تأثیر نیست. » فرزانه می گوید در اطرافش، زنان دیگری هم هستند كه چنین تجربه ای داشته اند و به همه آنها گفته بودند كه آلودگی هوا به جنین صدمه رسانده است: «یكی از پزشكان هم اظهار داشت كه آلودگی هوا تنها روی مادر تأثیر نمی گذارد، سمومی كه ناشی از آلودگی هواست و در بدن پدر وجود دارد هم روی اسپرم ها تأثیر می گذارد. » فرزانه ۳۷ساله است: «یك سال تحت نظر پزشك بودم و مشكلی نداشتم. همه چیز خوب بود، حتی پزشك به من اظهار داشت كه بهترین حالت حاملگی را دارم، اما سال قبل درست در دوره ای كه هوا بشدت آلوده بود، لقاح انجام شد، بعدش در فروردین، پس از چند روز لكه بینی، دچار درد شدیدی شدم و درنهایت جنین را از دست دادم. پزشكان دلیل خیلی مشخصی برای این اتفاق اعلام نكردند. » فرزانه حالا منتظر است تا زمستان تمام شود، روزهای آلوده به سر آید و دوباره آبستن شود: «یكی از دوستانم هم جنین اش را در ۶ ماهگی از دست داد، به او هم گفتند آلودگی هوا موثر بوده است. » آلودگی هوا، یكی از عوامل مداخله گر سقط جنین اعظم السادات موسوی، رئیس انجمن متخصصان زنان و مامایی ایران، می گوید كه آلودگی هوا یكی از عوامل مداخله گر در تولید سقط جنین است، البته این را هم نمی توان اظهار داشت كه صرفا آلودگی هوا منجر به سقط جنین می گردد. به قول او، تمام آلاینده هایی كه در هوا وجود دارد، می تواند وارد سیستم خونی افراد شود، زمانی كه این آلاینده ها به حد اخطار می رسد و در همان حال زن آبستن است، غلظت خون در بدن مادر بالا می رود و سموم از آنجا، وارد جنین می گردد. برپایه نظریه های موجود، در این شرایط، مادر قدرت تصفیه خون را ندارد و درنهایت آلاینده ها به جنین می رسد و می تواند تأثیر سوء بر آن داشته باشد. این متخصص زنان می گوید كه تكامل سلولی جنین در هفته های اول حاملگی اتفاق می افتد و در آن دوره، جنین بشدت صدمه پذیر است. این آلایندگی ها به جنین صدمه می زند: «براساس نظریه ها، می توانیم بگوییم كه آلایندگی هوا می تواند میزان باروری را كاهش و سقط جنین را افزایش دهد. » با همه اینها، موسوی تاكید می كند كه هیچ مطالعه ای در زمینه تأثیر مستقیم آلودگی هوا بر سقط جنین وجود ندارد: «قطعا نمی توان اظهار داشت كه در ایام آلوده، سقط جنین بالا می رود. ممكن است جنین در ایام آلوده دچار صدمه شود اما همان روزی كه هوا آلوده است، سقط نمی گردد و یكی، دو هفته بعد، منجر به سقط جنین شود. » موسوی می گوید كه آلاینده های هوا سمومی هستند كه می توانند بر تقسیم های سلولی تأثیر بگذارند. به قول او، ارگان های جنین در ۱۲هفته اول حاملگی به تكامل می رسد، در مرحله تكامل ارگان ها، ویروس ها، سموم و داروها می توانند بر این روند تأثیر بگذارند: «در دوره تقسیم سلولی، هر كدام از سلول ها كه تولید نشود، اختلالی در رشد جنین تولید می كند، مثلا ممكن است مغز یا قلب تشكیل نشود. هر كدام از سلول ها منشأ ارگان های حیاتی بدن هستند. » موسوی در پاسخ به این كه در روزهایی كه هوای تهران بشدت آلوده است، میزان رجوع زنان در ارتباط با سقط جنین چه تغییراتی می كند؟ می گوید: «نمی توان ادعا كرد كه دقیقا به علت آلودگی هوا رجوع به علت سقط بالا می رود، اما می توانم بگویم كه در این روزهای آلوده و به طوركلی در سال های اخیر، میزان سقط رشد داشته و در كنار آن میزان ناباروری هم بالا رفته است. البته همه اینها را نمی گردد به مبحث عوامل محیطی مرتبط دانست، سن بالای زنان و عوامل استرس زا را هم باید اضافه كرد. » به قول او، آلاینده ها می توانند منجر به ضعیف شدن اسپرم ها و تخمك های بالغ و كُند كردن حركت اسپرم ها شوند: «همه اینها به صورت نظریه ثابت شده است، اما به صورت عملی نمی گردد قطعی درباره آن حرف زد. به هرحال جنین نسبت به آلاینده ها و عوامل محیطی، حساس است. » سموم ناشی از آلودگی هوا از جفت عبور می كند و به جنین می رسد نوشین جعفری هم متخصص زنان است و بیشتر استنادهایش در ارتباط با مبحث آلودگی هوا، به نتیجه تحقیقات بین المللی برمی گردد: «بررسی ها نشان داده در شهر پكن كه یكی از شهرهای آلوده جهان است، موارد سقط جنین خیلی بالاست. این مورد حداقل در آن كشور ثابت شده است. » به قول او، آلودگی هوا در ماه های دوم و سوم حاملگی می تواند منجر به كاهش رشد جنین و زایمان زودرس شود: «زایمان زودرس زمانی اتفاق می افتد كه جنین ناتوان است و رشد كافی نداشته، حتی ممكن است به وزنی كه ما انتظار داریم، نرسیده باشد. این اتفاق هم برای نوزاد و هم برای مادر عوارض زیادی دارد و هزینه فراوانی به خانواده ها و نظام سلامت وارد می نماید. جنین در ماه های اول بشدت صدمه پذیر است. » برپایه اعلام این متخصص زنان، كاهش رشد جنین، زایمان زودرس و مبتلا شدن به اوتیسم، از عوارض آلودگی هوا است: «مادر تصور می كند كه هوای آلوده یك بار در ریه و یك بار در جفت فیلتر می شود، درحالی كه سموم ناشی از آلودگی به جفت رسوب می كند و به جنین می رسد. » برپایه اعلام این متخصص زنان، آلودگی هوا تنها منجر به بالا رفتن آمار سقط جنین نمی گردد، بلكه احتمال ابتلای مادر و نوزاد به آسم را هم بالا می برد. با این همه به قول او، در ایران هنوز بررسی كاملی درباره ارتباط آلودگی هوا بر سقط جنین صورت نگرفته است، تمام اطلاعاتی كه وجود دارد برپایه مطالعاتی است كه در پكن بعنوان آلوده ترین شهر جهان انجام شده: «وزارت بهداشت باید میزان سقط جنین را در شرایط فعلی با میزان سقط جنین مثلا در ۲۰ سال قبل با هم مقایسه كند و آن زمان بطور قطع به آمارهای قابل توجهی می رسد. » هرچند از جانب وزارت بهداشت آمار مستقیمی در ارتباط با افزایش سقط جنین ها وجود ندارد، اما به قول این متخصص زنان، به صورت كلی، آمار سقط جنین بالا رفته است، با این حال نمی توان آن را هم به صورت مشخص به آلودگی هوا ارتباط داد: «این مبحث باید به صورت كلان بررسی شود. » این متخصص زنان این را هم می گوید كه سموم ناشی از آلاینده ها تنها از طریق نفس كشیدن وارد بدن نمی گردد، پوست هم قدرت جذب سموم را دارد. ۴۷۲۳۸
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب