چرا بودجه اشتغال جوانان را می گیرند، اما كاری نمی كنند؟
خاتون یار چرا بودجه اشتغال جوانان را می گیرند، اما كاری نمی كنند؟
علی شاهرخی: جوانان، واژه ای است كه سال ها بر زبان ها و در كلام های مسئولان و سیاستگذاران جمهوری اسلامی ایران می چرخد و آگاه آن با این جمله آغاز می گردد كه «ایران كشور جوانی است». در وصف جوانی ایران اما همین نكته بس كه 50 درصد از جمعیت 79 میلیون و 926 هزار نفری كشور در سال 1395، 50 درصد آن زیر خط 30 سال قرار می گیرند. آماری كه نرخ رشد آن از سال 1365 تا سال 1395 در گروه سنی ۰ تا ۱۴ سال از ۲۴ به 45 درصد و در گروه سنی ۱۵ تا ۲۹ سال از ۲۶ به ۲۵ درصد رسیده است. این آمارها به خوبی مبین آن است كه باوجود كاهش نرخ موالید كشور، هنوز جمعیت كثیری از جامعه را جوانان تشكیل می دهند. جوانانی كه هر كدام در سنین نوجوانانی و حتی كمتر از آن در رویاهای خویش، آمال ها و آرزوهایی را در مسیر زندگی و در ایستگاه های تحصیل و كار و ازدواج در سر می پرورانند كه هركدام از آنها مستلزم به كارگیری خط مشی ها و پیاده سازی سیاستگذاری های متقن و كارآمد است تا رشد و تعالی جوانانی بعنوان نیروی انسانی پرارزش برای جامعه را به همراه داشته باشد. به گزارش خاتون یار به نقل از خبر آنلاین؛ امروزه خیلی از كشورهای دنیا به جوانان بعنوان ظرفیت ارزشمند نیروی انسانی به منظور حركت رو به پیشرفت و توسعه نگاه می كنند؛ امری كه اگر به درستی به آن پرداخته نشود با بروز مشكلات مختلف از یك فرصت استثنایی یك تهدید در جامعه خواهد شاخت. در این میان اما آنچه كه به مبحث اساسی و دغدغه فعلی جوانان در ایران تبدیل گشته است مبحث اشتغال این قشر است چراكه از یك سو در سال های اخیر با افزایش میزان ظرفیت دانشگاه ها، فرصت تحصیل برای جوانان پدید آمده است كه متعاقب آن با رشد چشمگیر فارغ التحصیلان جویای كار همراه خواهد بود، از جانب دیگر تولید فرصت ازدواج برای جوانان هم همواره با یك درخواست مترادف بوده است؛ اشتغال. از همین رو در بین سه مقوله اصلی قشر جوان كشور شامل تحصیل، كار و ازدواج، گزینه دوم مهم ترین نیاز و دغدغه جوانان كشور بشمار می رود. اشتغال جوانان اما موضوعی است كه تریبون های بسیاری درمورد آن كلام می گویند و متولی آن در كسب بودجه هستند اما در عمل هیچكدام متولی واقعی آن نیستند و پیگیر موضوعی با این اهمیت نیستند. اشتغال جوانان اما مطالبه ای بوده است كه دولت های مختلف بخصوص بعد از انقلاب اسلامی در مورد آن اظهارنظرهای مختلفی انجام داده و طرح های مختلفی هم عرضه كرده اند تا جایی كه حسن روحانی رئیس جمهور هم چند روز پیش در گردهمایی استانداران، سال آینده را سال نشاط، امید و شادمانی نامید و در ادامه اشتغال را از مهمترین مطالبات مردم دانست و با تاكید بر اینكه در سال آینده باید حركت فوق العاده ای در مسیر اشتغال زایی صورت گیرد، اظهار داشت: در زمینه اشتغال جوانان و تحصیل كردگان دانشگاهی بایستی شاهد اقدامات ویژه ای باشیم و مرتبط با اشتغال روستایی، وزارت تعاون، كار و رفاه اجتماعی، موظف است تمام منابع پیش بینی شده برای اشتغال روستایی را تا آخر تیرماه سال آِینده، اختصاص دهد و همه باید توجه داشته باشیم كه در قبال حتی برای یك روز تأخیر در اشتغال جوانان، مسئول هستیم. اشتغال جوانان اما تنها دغدغه دولت ها و دولت فعلی به حساب نمی آید و مجالس مختلف بخصوص مجلس دهم هم به واسطه ارتباط نزدیك با جوانان و مطالبات آنها در حوزه های انتخابیه، مهم ترین خواسته این قشر را اشتغال می نامند و با جدیت پیگیر آن هستند تا راهكارهایی جهت مرتفع نمودن مشكل بیكاری جوانان پیدا كند. عزم دولت و مجلس برای تحول در اشتغال زایی در همین راستا سیدمهدی فرشادان نماینده مردم سنندج، دیواندره و كامیاران در مجلس شورای اسلامی از اراده جدی مجلس و دولت در امر جوانان خبر می دهد و می افزاید «دولت و مجلس عزم خویش را جزم كرده اند تا تحولی در اشتغالزایی تولید شود چون كه با عنایت به هرم سنی جمعیتی كشور، یكی از اولویت های اصلی كشور رفع مشكل بیكاری است.» یكی از نیازهای ضروری جهت تولید اشتغال جوانان را می توان در تسهیلات با نرخ سود پایین و اقساط دراز مدت جستجو كرد. تسهیلاتی خرد كه در جهت خوداشتغالی جوانان البته با نظارت دستگاهی مشخص انجام گیرد. مشكل بخشی از جوانان با وام های 20 تا 30 میلیون تومانی حل می شود
سید ناصر موسوی لارگانی نماینده مردم فلاورجان در مجلس شورای اسلامی درمورد اعطای تسهیلات اشتغال زا به جوانان، تصریح می كند كه «باید توجه داشت بخشی از جوانان با وام های 20 الی 30 میلیون تومانی می توانند اشتغالزایی برای خود داشته باشند، ازاین رو باید روند عرضه وام های مذكور با استفاده از صندوق كارآفرینی ادامه پیدا می كرد.» وی تاكید دارد كه «در زمینه تولید اشتغال پایدار كاری قابل توجهی در كشور صورت نگرفته است ازاین رو باید حداقل امكان عرضه وام های اشتغالزایی فراهم باشد تا حداقل به تقاضای بخشی از جوانان جویای كار پاسخ داده شود. دولت باید از تمامی ظرفیت ها برای پشتیبانی از صندوق كارآفرینی امید، حمایت كند كه متاسفانه در لایحه بودجه سال 97 به مبحث پشتیبانی از صندوق، توجه خاصی نشده است.» عضو كمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی یادآور می گردد كه «مصوبه ای در مورد برداشت از صندوق توسعه ملی با اذن مقام معظم رهبری برای اشتغالزایی در روستاها وجود داشته است كه می توان از ظرفیت این صندوق برای تقویت منابع صندوق كارآفرینی داشت.» بودجه لازم برای وام اشتغال پرداخت نشده است
موسوی لارگانی همینطور در مورد وام اشتغال جوانان از مالیات بر ارزش افزوده می گوید: « طبق قانون قرار بود 0.27 درصد از مالیات ارزش افزوده در اختیار وزارت ورزش و جوانان جهت هزینه كرد اشتغال جوانان و تكمیل طرح های نیمه تمام ورزشی قرار گیرد كه طبق گزارش های واصله این بودجه تابحال در اختیار وزارتخانه قرار نگرفته است.» زهرا سعیدی مباركه نماینده مردم مباركه و عضو كمیسیون اقتصادی مجلس هم درمورد اعطای تسهیلات اشتغال زا به جوانان تصریح می كند كه «تسهیلات اشتغال روستایی از محل منابع ۱.۵ میلیارد دلاری صندوق توسعه ملی، اقدام خوبی بوده اما باید برای اشتغال جوانان شهرها هم تدابیری اتخاذ شود چون كه بخشی عمده ای از بیكاران را جوانان شهری تشكیل می دهند.» وی ادامه می دهد كه «باید پذیرفت در یك دهه گذشته، در زمینه تولید اشتغال پایدار عملكرد مناسبی وجود نداشته این درحالی است كه بخش قابل توجهی از جمعیت كشور را جوانان تشكیل می دهند كه خیلی از آنان تحصیل كرده هستند.» تحول در اشتغالزایی با تاكتیك پشتیبانی از استارت آپ ها
یكی از راهكارهای اشتغال زایی و هدایت تسهیلات خوداشتغالی در قشر جوانان تولید فضای مناسب جهت رشد كسب وكارهای مجازی است. محمد باسط درازهی، عضو كمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی با تاكید بر نقش مهم اجرای صحیح سیاست های اقتصاد مقاومتی در اشتغالزایی می افزاید «باید از ظرفیت نخبگان و نیروی متخصص جامعه با تقویت زیرساخت های كشور بهره گرفت به طور مثال اگراستارت آپ ها حمایت شوند بخشی از جوانان جویای كار در این حوزه مشغول به فعالیت می شوند.» درازهی با اشاره به نقش پشتیبانی از كسب و كارهای نو در رونق اشتغالزایی تصریح می كند كه «صدا وسیما و رسانه ها باید با معرفی كارآفرینان و پشتیبانی از استارت آپ ها و فرهنگ سازی زمینه اشتغالزایی را در حوزه های مختلف فراهم نمایند.» احكام برنامه ششم در مورد اشتغال جوانان درمورد اشتغال جوانان در احكام بالادستی كشور قوانین جامعی وجود دارد، در همین راستا حمیدرضا حاجی بابایی عضو كمیسیون برنامه و بودجه مجلس با اشاره به اینكه در قانون برنامه ششم توسعه در زمینه اشتغال جوانان احكامی وجود دارد، می گردد كه «براساس این مصوبات مبلغی حدود 1400 میلیارد تومان برای اشتغال از محل دریافت مالیات بر ارزش افزوده و مالیات بر سیگار دریافت می گردد كه حدود 20 درصد از این مبلغ برای وام اشتغال و وام ازدواج جوانان اختصاص یافته است.» اثرگذاری وام های اشتغال مشروط به بهبود فضای كسب و كار است یكی از مسائل پیش روی اعطای تسهیلات اشتغال زا به جوانان بهبود فضای كسب وكار به منظور تضمین خوداشتغالی از جانب جوانان است. سید فرید موسوی رئیس فراكسیون جوانان مجلس شورای اسلامی در این خصوص می گوید كه «ارائه وام های اشتغالزایی هدفمند در تولید اشتغال برای بخشی از بیكاران جامعه، بی تاثیر نیست اما برای تحول در رفع مشكل بیكاری باید فضای كسب و كار رونق یابد.» وی می افزاید: «در خصوص وضعیت اشتغال جوانان اظهار داشت: اینكه آیا با عرضه تسهیلات بانكی ارزان قیمت و توزیع پول می توان در كشور اشتغال پایدار تولید كرد، موضوعی است كه تجربه شده و نتیجه مطلوبی برای كشور به همراه نداشته است.» نایب رئیس كمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی می گوید: «ارائه وام های اشتغالزایی هدفمند در تولید اشتغال برای بخشی از بیكاران جامعه، بی تاثیر نیست اما برای تحول در رفع مشكل بیكاری باید فضای كسب و كار رونق یابد.» وام اشتغالزایی برای جوانان وجود ندارد مشكل اصلی در مسیر اشتغال جوانان و پرداخت تسهیلات در رابطه با آن، آنجه ظهور پیدا می كند كه به نظر می رسد عملا تسهیلاتی برای این منظور لحاظ نشده است. سیدحسن حسینی شاهرودی نماینده شاهرود و میامی در مجلس شورای اسلامی در این خصوص تصریح می كند كه «در حال حاضر تحت عنوان وام اشتغال جوانان، وام مشخصی تعریف نشده و برای جوانان تسهیلات ازدواج در نظر گرفته شده است. وام اشتغالزایی برای روستاییان و ساكنین شهرهای با جمعیت كمتر از 20هزار نفر كه بیكار هستند، در نظر گرفته شده كه به طور نسبی سود این تسهیلات بانكی كمتر است.» ایشان در ادامه می افزاید «تسهیلات بانكی هم در بخش تولیدی صنعتی، كشاورزی و گردشگری لحاظ شده اما مسئله این است كه متقاضیان وام های تولیدی و خدماتی كه در شهرهای بالای 20هزار نفر ساكن هستند برای دریافت وام، باید در سایت بهین یاب وزارت صنعت، معدن وتجارت ثبت نام كنند تا وام های با سود 18 درصد دریافت كنند این در شرایطی است كه این میزان سود تسهیلات بانكی، هیچ حمایتی برای اشتغال یك جوان محسوب نمی گردد.» برای پرداخت وام های ارزان قیمت به جوانان اولویتی وجود ندارد
حسینی شاهرودی می گوید: «هیچ اولویتی برای پرداخت وام های ارزان قیمت به جوانان در نظر گرفته نمی گردد، این در حالی است حداقل بخشی از جوانان بیكار با دریافت وام با میزان و شرایط مناسب، می توانند اشتغالزایی تولید كنند.» وی می افزاید: «در حال حاضر وزارت ورزش و جوانان متولی امور جوانان كشور است و باید در حوزه اشتغالزایی این وزارتخانه، با هماهنگی با وزارت تعاون، كار و رفاه اجتماعی و سایر دستگاه های ذی ربط نقش موثرتری در اشتغالزایی ایفا كند.» عضو هیات رئیسه كمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی یادآور می گردد كه «بیشترین سهم بیكاران در كشور مربوط به جوانان است و اعتراضات و بحران های اجتماعی معمولا از جوانان شروع می گردد ازاین رو تمامی مسئولان كشور باید تدابیر اساسی و برنامه جامعی برای جوانان داشته باشند.» اعتبار و اختیار ما در معاونت جوانان محدود است
محمدمهدی تندگویان، معاون ساماندهی امور جوانان وزارت ورزش و جوانان در این باره می گوید: « اعتبار اصلی اشتغالزایی در دست وزارت تعاون و كار و رفا ه اجتماعی است. هرچند این وزرات خانه هم بیشتر اعتبار را برای طرح های اشتغال روستایی در نظر گرفته است اما در هرصورت مبحث وام اشتغال به این وزارت خانه بازمی گردد. علی رغم اینكه برای اشتغال و كارآفرینی وزارت كار 10 هزار میلیارد در نظر گرفته شده اما در معاونت جوانان بودجه ای برای این حوزه اختصاص داده نشده است. تندگویان می افزاید: با عنایت به محدودیت های موجود در حال كوشش برای اعطای تسهیلات به سازمان های مردم نهاد كارآفرین هستیم. بخشی از اعتبارات وزرات خانه به معاونت جوانان تعلق می گیرد كه بخش عمده آن در صندوق كارآفرینی امید صرف می گردد. امسال با مسئولان صندوق كارآفرینی امید صحبت كردیم كه به انجمن ها وام كارآفرینی تا سقف یكصد میلیونی تعلق گیرد. مقرر است طبق تفاهم نامه ای كه منعقد شده، اعتبار 40 میلیارد تومانی وام كارآفرینی محقق شود. تندگویان ادامه می دهد: « در شرایطی كه ما فقط یك معاونت از مجموعه وزارت خانه را داریم، اعتبارات ما هم به همان اندازه محدود است. تا زمانی كه ما در دل یك وزرات خانه فعالیت نماییم، نه از بودجه سهم داریم و نه اینكه اجازه داریم در حوزه های دیگر دخالت نماییم. او می گوید: «دغدغه ما برای تفكیك سازمان جوانان از وزارت ورزش برای همین است كه در لایحه بودجه نقش داشته باشیم. چون تا زمانی كه لایحه تفكیك تصویب نشود و وزرات ورزش و سازمان جوانان به حالت گذشته بازنگردد، اعتبار و اختیار ما محدود خواهد بود. انتظار ما از نمایندگان مجلس آن است كه كمك كنند لایحه تفكیك هرچه زودتر به سرانجام برسد. ما همچنان منتظر جواب مجلس برای لایحه تفكیك هستیم» متولی خاصی برای رسیدگی به امور جوانان وجود ندارد با این اوصاف مشكل اشتغال جوانان كشور را می توان با فقدان وجود متولی مشخصی با اختیارات فرابخشی در امر جوانان مرتبط دانست تا جایی كه معصومه آقاپور علیشاهی نماینده مردم شبستر در مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینكه جمعیت قابل توجهی از بیكاران كشور را جوانان تشكیل می دهند، تاكید دارد كه «با وجود جمعیت زیاد بیكاران كشور، متولی خاصی برای رسیدگی برای امور جوانان وجود ندارد.» با این اوصاف و با عنایت به موضوعات تبیین شده می توان اشتغال جوانان را مستلزم توجه به این نكات دانست؛ نخست آنكه پشتیبانی از اشتغال جوانان در قالب طرح های خود اشتغال با وجود دستگاه ناظر مشخص می تواند به رشد اشتغال این قشر كمك نماید. دوم آنكه اعطای تسهیلات با نرخ سود پایین و اقساط دراز مدت می تواند قفل اشتغال جوانان كشور را بگشاید. سومین نكته در پشتیبانی از توسعه فضای مجازی و كسب و كار الكترونیك را می توان با پشتیبانی از تولید و توسعه استارت آپ ها جستجو كرد. چهارمین نكته اینكه در نظر گرفتن متولی مشخصی در جهت اشتغال جوانان می تواند به ساماندهی حركت نهادهای مختلف در این بخش كمك نماید، ضمن آنكه تولید متولی كارآمد در این جوزه از موازی كاری ها پرهزینه و همینطور افزایش مجوز های دردسرآفرین در حوزه اشتغال جوانان خواهد كاست.
نكته آخر و حائز اهمیت اینكه با عرضه لایحه ای از جانب دولت به مجلس شورای اسلامی با عنوان اصلاح «اصلاح بخشی از ساختار دولت» و توجه به ماده ای در آن تحت عنوان احیای سازمان ملی جوانان می توان امید داشت تا با احیای مجدد این سازمان متولی مشخص سازمان ملی جوانان، سكاندار پیشبرد امر اشتغال جوانان در كشور با همكاری و تعامل سایر نهادها و دستگاه ها باشد. احیایی كه در تصویب آن باید به این نكته توجه داشت كه تولید مجدد سازمان ملی جوانان، در تضاد با چابك سازی دولت نخواهد بود چراكه احیای این سازمان در تفكیك وزارت ورزش و جوانان و انتقال كاركنان این مجموعه میسر خواهد بود. چه بسا در احیای سازمان ملی جوانان امكان حذف مشاغل زاید و یا حتی برون سپاری برخی امور و وظایف همراه باشد. ۴۷۴۷
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب