مجاهدت زنانه در راه کربلا روایت خدمت، صبر و عشق در اربعین
خاتون یار: در روزهای اربعین، زنانی در راه نجف تا کربلا قدم می زنند که روایت شان فراتر از زیارت است و روایت خدمت، صبوری و مادری برای زوار خسته گوشه ای از این مجاهدت است.
خبرگزاری مهر، گروه جامعه؛
با نزدیک شدن به اربعین حسینی، میلیونها زائر از سرتاسر جهان، بخصوص ایران، پای در راه عشق می گذارند؛ مسیری که از نجف شروع و به کربلا ختم می شود. در بین این خیل عظیم، حضور زنان بیشتر از هر زمان دیگری به چشم می آید؛ بانوانی که نه تنها در قامت زائر، بلکه به عنوان خادم، همراه، پشتیبان و حتی راوی این سفر معنوی، نقش آفرینی می کنند.
گزارش پیش رو، روایت یکی از همین زنان است؛ مرضیه، بانویی که تجربه چند سال متوالی حضور در پیاده روی اربعین، او را از جایگاه یک زائر صرف به خادمی در موکب بانوان رسانده است. او از شب های بی خوابی، رسیدگی به زوار خسته، کمک به مادران و کودکان، و خاطراتی سخن می گوید که تنها در راه اربعین میتوان آنها را تجربه کرد؛ مسیر خدمت، صبر، و عشق.
محتوای این گفتگو را در زیر می خوانید:
از زیارت تا خدمت ؛ شروع مسیری تازه از دل تجربه زیارت
خودتان رو معرفی کنید و بگویید که چه شد که تصمیم گرفتید در موکب ها خدمت کنید؟
مرضیه فراهانی و اهل تهران هستم. دو سال است که در موکب های مسیر پیاده روی اربعین به عنوان خادم افتخار خدمت رسانی دارم. ما سال هاست که در پیاده روی اربعین شرکت می نماییم. سال اول همراه خواهرم و با کاروان به این سفر آمدم و بعد از آن، توفیق حضور به همراه خانواده بدست آمد. در ادامه احساس کردم باید قدمی متفاوت بردارم؛ چون تجربه زیارت اربعین را داشتم، تصمیم گرفتم به عنوان خادم در خدمت زوار باشم.
بسیاری از بانوانی که برای اولین بار در این راه قدم می گذارند، با نگرانی هایی مواجه هستند؛ چون که تصور عمومی از اربعین، سفری دشوار و مردانه است
باور دارم خیلی از بانوانی که برای اولین بار در این راه قدم می گذارند، با نگرانی هایی مواجه هستند؛ چون که تصور عمومی از اربعین، سفری دشوار و مردانه است. احساس کردم می توانم این اضطراب را کاهش دهم و تجربیاتم را با آنان در بین بگذارم. خادمی برای من فرصتی است تا در راه امام حسین (ع) قدمی هرچند کوچک بردارم و به سهم خودم فضای امن تری برای زنان و خانواده ها فراهم کنم.
در موکب شما چه کارهایی انجام می شود؟
موکب ما عمدتا متشکل از بانوان جوان و دانشجو است. کارها به شکل شبانه روزی و در شیفت های منظم به انجام می رسد. بخش های مختلفی داریم از جمله، توزیع غذا (پخت وپز در آشپزخانه مرکزی و توزیع توسط ما در ظروف یک مرتبه مصرف)، نظافت خدمات بهداشتی و حمام ها، ایستگاه صلواتی (چای، شربت)، چادر امدادی و پزشکی، اسکان و پذیرش زوار.
بنده با عنایت به سابقه ای که داشتم، مسئول هماهنگی اسکان زوار هستم و اهتمام می کنم با همکاری دوستان، شرایط آرام و منظم برای زوار فراهم نماییم.
کار ما از قبل از اذان بامداد شروع می شود. در این ساعات اولیه، محیط خلوت تر است و شرایط برای نظافت، بهتر فراهم می شود. سپس تدارکات ادای نماز جماعت صورت می گیرد و بعد از آن، توزیع صبحانه، فعالیت ایستگاههای صلواتی و سایر خدمات شروع می شود. همینطور برای خدام شیفت های استراحت درنظر گرفته ایم تا بتوانند از فیض زیارت نیز بهره مند شوند.
روزهای بی خوابی، دخترانی که مادری می کنند
چه بخشی از خدمت برای شما دشوارتر است و چه زائرانی که بیشتر به کمک نیاز دارند؟
سخت ترین لحظات، زمانی است که نمی توانیم پاسخگوی نیازهای زوار باشیم. بطورمثال وقتی ظرفیت اسکان تکمیل شده یا وسیله ای در دسترس نیست که زائری درخواست کرده، این ناتوانی برایمان بسیار دشوار است. با این وجود، خدام با انگیزه بالا و بدون کوچک ترین گلایه، مسئولیت ها را انجام می دهند؛ دختران جوانی که شاید در زندگی روزمره چنین کارهایی را انجام نمی دادند، اینجا به بهترین شکل آنرا انجام می دهند.
بیشتر بانوانی که همراه با کودک خردسال یا سالمند هستند، احتیاج به حمایت بیشتری دارند. خاطرم هست شبی یک خانم مسن آذری زبان که از کاروان خود جدا شده بود، به موکب ما رجوع کرد. او فارسی نمی دانست، دیابت داشت و از بامداد چیزی نخورده بود. خوشبختانه یکی از دوستان ما زبان آذری بلد بود و با کمک او، توانستیم با دختر ایشان در ایران تماس بگیریم و بالاخره، مادر را به مسئولان کاروانشان برسانیم. این همراهی خدام با این مادر، فضای موکب را سرشار از محبت و معنویت کرده بود. گویی دختران جوان موکب ما با مادربزرگ خود مواجه بودند و مثل پروانه گرد او می گشتند.
اتفاق خاصی هم بوده که هنوز در خاطرتان مانده باشد؟
بله، حضور یک خانم از زاهدان که دخترشان را در نجف به دنیا آورده بودند، بسیار به یادماندنی بود. نام نوزاد را «زهرا» گذاشته بودند و به خاطر تولدش در نجف، او را «زهرا نجفی» صدا می زدند. وقتی به موکب ما آمدند، شور و شوقی در میان خدام و زوار به وجود آمد که وصف ناشدنی بود. هرکسی تلاش می کرد تا کمکی کند.
نقش حضور کودکان در موکب ها را به چه صورت ارزیابی می کنید؟
حضور کودکان هم یک مسئولیت است و هم یک فرصت. از یک سو احتیاج به مراقبت دارند، از طرفی این مسیر برایشان یک تجربه تربیتی ویژه است. مادران معمولا بیشتر درگیر امور بهداشتی، خوراک و استراحت کودکان هستند و خدام و زوار تلاش می کنند تا فضای مناسبی برای این خانواده ها فراهم آورند. از ایجاد فضای مخصوص کودکان، بازی با آنها روایت واقعه کربلا، نقاشی کشیدن و ایجاد لحظات به یادماندنی برای آنها در مواکب به انجام می رسد.
زنان راوی کربلا؛ حضور زنان در اربعین، امتداد پیام عاشورا
برخی اعتقاد دارند سفر اربعین برای بانوان و خانواده ها دشوار و پرزحمت است. به نظر شما، آیا ضرورتی دارد که زنان و کودکان نیز در این راه حضور داشته باشند؟
به نظر من سفر اربعین فقط یک زیارت معمولی نیست، بلکه تجربه ای عمیق، چندبعدی و منحصر به فرد است که باید آنرا به شکل خانوادگی تجربه نمود. گرچه برخی اعتقاد دارند که بانوان، بخصوص آن هایی که کودک همراه دارند، می توانند در روزهایی غیر از اربعین با سهولت بیشتر و از راه مسیرهای هوایی به زیارت بروند، اما حقیقت اینست که زیارت اربعین، فراتر از یک زیارت فردی است. این سفر، بستری برای رشد معنوی، تربیت خانوادگی و درک عمیق تری از پیام عاشورا به شمار می آید.
مجالس اولین روضه و سلاح اشک، در دل اختناق حکومت های اموی و مروانی، مانع از فراموشی کربلا در تاریخ شد. از این منظر، حضور بانوان در اربعین، تجلی همان رسالتی است که زنان عاشورایی بر دوش کشیدند
امام حسین (ع) در راه عاشورا، خانواده خویش را نیز همراه داشتند و بعد از واقعه کربلا، روایت واقعه و حفظ پیام آن، بر عهده زنان کاروان قرار گرفت. حضرت زینب (س)، حضرت ام البنین (س) و دیگر بانوان بعد از شهادت اباعبدالله، نقش برجسته ی در انتقال پیام عاشورا ایفا کردند. مجالس اولین روضه و سلاح اشک، در دل اختناق حکومت های اموی و مروانی، مانع از فراموشی کربلا در تاریخ شد. از این منظر، حضور بانوان در اربعین، تجلی همان رسالتی است که زنان عاشورایی بر دوش کشیدند.
افزون بر آن، حضور بانوان و کودکان در این راه، نوعی هم دلی و همزادپنداری با زنان و کودکان دشت کربلاست. درک رنج آنان، هرچند اندک، انسان را به حقیقت حادثه نزدیک تر می کند. این تجربه می تواند خانواده ها را نسبت به رنج مظلومان در دنیای معاصر، آگاه تر سازد؛ چنان که امروز در مناطقی مانند فلسطین، شاهد استمرار ظلم و آزار کودکان و خانواده ها هستیم. علاوه بر این ها فرصتی برای کنار هم قرار گرفتن شیعیان جهان حول محور اباعبدالله الحسین (ع) است که علاوه بر انتقال تجارب و ارزش ها، آنان را برای رویارویی با دشمنان اسلام متحد می کند.
سفر اربعین چه نقش تربیتی و معنوی برای خانواده ها، بخصوص در آمادگی برای یاری امام زمان (عج)، می تواند داشته باشد؟
این مسیر، علاوه بر جنبه های عبادی چون نماز، دعا و زیارت، بُعدی تربیتی و مجاهدانه نیز دارد. سفر اربعین تمرینی برای مبارزه با نفس، صبر، ایثار، و آمادگی روحی برای رویارویی با ظلم است. چنان که منتظران واقعی امام عصر (عج) باید توان روحی و معرفتی ضروری جهت یاری آن حضرت را کسب کنند.
از این رو، خانواده ها نه تنها باید به رشد فردی اعضاء خود بپردازند، بلکه باید در قالب یک واحد منسجم، سبک زندگی مجاهدانه را تجربه کنند. خانواده ای که زندگی خویش را بر پایه مشارکت، ایثار، و صبوری بنا نهاده باشد، می تواند انسان هایی تربیت کند که در راه حق ایستادگی داشته باشند.
خانواده ها نه تنها باید به رشد فردی اعضاء خود بپردازند، بلکه باید در قالب یک واحد منسجم، سبک زندگی مجاهدانه را تجربه کنند.
با چنین نگاهی، مشارکت در پیاده روی اربعین، نوعی اعلام آمادگی برای مجاهدت در کنار ولیّ خداست. در این راه، معنویت و خدمت توأمان حضور دارند و انسان به امام حسین (ع) و آرمان های ایشان نزدیک تر می شود.
توصیه به حضور مردانه در این سفر، به سبب آسان تر بودن شرایط برای آنان، دیدگاهی نادرست است. این سخن را از جایگاه کسی می گویم که می داند سفر اربعین برای بانوان دشوارتر است. از آماده سازی قبل از سفر گرفته تا رسیدگی به کودکان و تحمل گرما و شرایط سخت، همه و همه مسئولیت هایی است که عمدتا بر دوش بانوان قرار می گیرد. اما همین فشارها، ظرفیت روحی عظیم بانوان را آشکار می سازد.
اگر زنان از چنین قابلیت ای برخوردار نبودند، یقیناً این مسیر دشوار را تاب نمی آوردند. همان گونه که بقای پیام عاشورا مرهون صبر و مجاهدت زنان آن کاروان بود، جامعه امروز نیز برای ماندگاری فرهنگ مقاومت، نیازمند زنان آگاه، صبور و مجاهد است.
اگر روزی نتوانید به عنوان خادم در موکب فعالیت کنید، چه احساسی خواهید داشت؟
خادمی در موکب توفیق بزرگی است، اما اگر شرایط فراهم نشود، راه خدمت بسته نیست. میتوان در همان مسیر پیاده روی، خادم خانواده بود، زباله ای را جمع کرد، کسی را راهنمایی کرد یا به موکبی که در آن استراحت می نماییم، کمک نماییم، دست مادری را بگیرم یا لیوان آبی دست زائری بدهیم. معتقدم که هر قدم در راه امام حسین (ع) فرصتی برای خادمی است؛ حتی اگر کوچک باشد. خادم امام حسین مقابل السلام خادم حرم است، حتی اگر کیلومترها از حرم دور باشد.
سفر اربعین سفری مردمی است. هر کسی به سهم خود باید در این راه نقش آفرین باشد. نباید توقف در موکب بین راهی، ما را از مقصد که رسیدن به امام زمان (عج) است، باز دارد. زندگی روزمره ما پر از موکب بین راهی است. اما نباید درگیر حواشی شد و باید با نگاهی فراتر از موانع، به سرمنزل مقصود اندیشید. این درس زیارت اربعین به منظور زندگی مجاهدانه است.
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب