سالمندان گنجینه های زنده ای که نباید فراموش شوند!
به گزارش خاتون یار، پنجمین روز از هفته ملی جمعیت که به نام روز تکریم سالمندان نامگذاری شده فرصت مناسبی برای عرضه راهکارهای مناسب در جهت پاسخگویی به نیازهای عاطفی و روانی سالمندان است.
خبرگزاری مهر، گروه استانها هادی شمسی ثانی: جامعه ایران در آستانه گذار جمعیتی بی سابقه ای قرار دارد؛ گذاری که در آن، کاهش نرخ باروری و افزایش امید به زندگی، کشور را به سوی سالمندشدن پیش می برد. این تحول، بااینکه نشانه ای از پیشرفت های بهداشتی است، اما نبود برنامه ریزی جامع برای مراقبت های اجتماعی و روانی سالمندان، می تواند آنرا به چالشی پیچیده تبدیل کند و تاب آوری خانواده ها را در برخورد با نیازهای ویژه این نسل محک بزند.
همزمان با هفته ملی جمعیت و در شرایطی که ایران به سرعت در راه پدیده سالمندی قرار گرفته، توجه به شیوه های نوین تعامل با سالمندان به یکی از اولویت های اجتماعی تبدیل گشته است.
ایران در سال ۲۰۵۰ سالمندترین کشور در منطقه خواهد شد
بر اساس گزارش انتشار یافته سال ۲۰۲۳ بخش جمعیت و توسعه سازمان ملل متحد تحت عنوان چشم انداز جمعیت جهان، ایران در سال ۲۰۵۰ سالمندترین کشور در منطقه خواهد شد. همین طور برمبنای پیش بینی های جمعیتی منتشر شده که از درگاه ملی آمار استخراج شده است، سهم جمعیت سالمندان کشور (افراد ۶۰ ساله و بیشتر) در دهه های آینده با روندی صعودی و قابل توجه روبرو خواهد شد بطوریکه در سال ۱۴۲۰، جمعیت سالمندان به حدود ۱۸.۹ میلیون نفر خواهد رسید و ۱۹.۳۷ درصد از جمعیت کشور را شامل می شود. عددی که در نهایت در سال ۱۴۳۰، به بالای ۲۶.۴ میلیون نفر خواهد رسید و سهمی معادل ۲۶.۱۲ درصد از کل جمعیت کشور خواهد داشت؛ یعنی بالاتر از یک چهارم جمعیت ایران را سالمندان تشکیل خواهند داد؛ روندی که لزوم بازبینی در سیاستهای حمایتی و اصلاح نگرش های فردی نسبت به این قشر را پررنگ می کند.
در عصری که سرعت تغییرات اجتماعی و فناوری، گاه موجب کمرنگ شدن ارتباطات انسانی می شود، سالمندان به عنوان نگهبانان خاطرات جمعی و انتقال دهندگان تجربه های ناب، نقشی بی بدیل در پاسداری از هویت فرهنگی و خانوادگی ایفا می کنند. هفته پایانی اردیبهشت، که با عنوان «هفته جمعیت» در تقویم ملی ثبت شده است، نه فقط فرصتی جهت بررسی چالش های جمعیتی، بلکه یادآور مسئولیت اخلاقی جامعه در قبال سالمندان است؛ نسلی که امروز بالاتر از هر زمان دیگری نیاز به «دیده شدن» و «شنیده شدن» دارد و توجه به نقش و جایگاه آنان به عنوان حلقه اتصال گذشته و آینده جامعه، بالاتر از پیش اهمیت می یابد. در این بین، ۲۸ اردیبهشت به عنوان «روز تکریم سالمندان»، فرصتی است برای بازبینی در شیوه های تعامل با این سرمایه های انسانی و تقویت پیوندهای عاطفی میان نسل ها.
این هفته فرصت مناسبی برای پاسخگویی به این پرسش کلیدی است که چطور میتوان در میانه این چالش های ساختاری، ارتباطی سازنده و احترام آمیز با سالمندان برقرار کرد؟
تلفیق سیاستهای کلان با اقدامات خردِ خانوادگی
کارشناس سالمندان و میان سالان معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی گناباد، پاسخ را در «تلفیق سیاستهای کلان با اقدامات خردِ خانوادگی» می داند و می گوید: سالمندان امروز، پدران و مادرانی هستند که سال ها با فداکاری، چرخ های جامعه را به حرکت درآوردند. حال زمان آنست که با درک نیازهای روانی آنان، همچون احساس مفید بودن و دیده شدن، مهربانی را به ابزاری برای کاهش شکاف نسلی تبدیل نماییم.
نرگس سمائی در گفتگو با خبرنگار مهر، تقدیر از سالمندان را سرمایه گذاری برای آینده ای دانست که هر یک از ما در آن سالمند خواهیم بود.
وی با تأکید بر لزوم تغییر نگرش جامعه به سالمندی، از ضرورت «قدردانی عملی و عاطفی» از سالمندان سخن گفت و راهکارهایی کاربردی برای بهبود کیفیت زندگی آنان ارائه داد.
سمائی با اشاره به شعار «برای احترام به سالمندان از آنها قدردانی کنیم»، اضافه کرد: «سالمندان به عنوان نگهدارندگان تجربه و خرد در جامعه، سزاوار توجه و احترام ویژه هستند. رفتار محبت آمیز و قدردانی صمیمانه نه فقط حس ارزشمندی را در آنان تقویت می کند، بلکه برکات معنوی و روانشناختی فراوانی برای خانواده ها به همراه دارد.
راهکارهای پاسخگویی به نیازهای عاطفی و روانی سالمندان
این کارشناس با تشریح ۶ راه حل کلیدی، از خانواده ها خواست که با نگاهی فراتر از مراقبت های فیزیکی، به نیازهای عاطفی و روانی سالمندان پاسخ دهند؛ نگاهی که نه فقط زندگی آنان را غنی می کند، بلکه جامعه ای سرشار از «امید» و «تجربه» را برای نسل های آینده به ارمغان می آورد.
بیان زبانی سپاسگزاری؛ کلیدی برای ایجاد حس رضایت
به گفته این کارشناس، ادای احترام عملی و کلامی به سالمندان پیام مثبتی درباره ی جایگاه آنان در خانواده و جامعه منتقل می کند. سمائی اشاره کرد: حتی اگر احترام خودرا در رفتار نشان می دهیم، بیان شفاهی قدردانی و تشکر، حس خوشایندِ موردتوجه بودن را در سالمندان تقویت می کند. دعاهای خیر آنها نیز می تواند برکت ویژه ای در زندگی افراد بوجود آورد.
همراهی و گفتگو؛ راهی برای کاهش تنهایی
سمائی بر اختصاص زمان مشخصی در برنامه روزانه برای گفتگو و همراهی با سالمندان اصرار کرد و اضافه کرد: این کار نه فقط تنهایی آنان را می کاهد، بلکه به تبادل تجربه و احساس تعلق میان نسل ها کمک می نماید.
نقش قدردانی زبانی در انتقال انرژی مثبت
وی با اشاره به قدرت کلمات، بیان کرد: قدردانی زبانی از سالمندان، حامل انرژی مثبت است و حس مفید بودن را در آنان زنده نگه می دارد. حتی جملات کوتاهی مانند «متشکرم» یا «قدردان زحماتتان هستیم» اثرات ماندگاری دارد.
بازتاب تأثیر مثبت سالمندان بر خانواده
این کارشناس سفارش کرد: اگر سالمندی در خانواده حضور دارد که الهام بخش یا اثرگذار است، حتما این مساله را به او گوشزد کنید. شنیدن این بازخوردها، عزت نفس و شادی آنان را بیشتر می کند.
مشارکت دهی؛ سپردن نقش های معنادار به سالمندان
سمائی اشاره کرد: سالمندان باید در کارهای خانوادگی و اجتماعی نقش فعال داشته باشند. سپردن مسئولیت های کوچک و متناسب با توانایی هایشان، به آنان حس مفید بودن و تعلق می دهد.
هدیه نمادین؛ نشانه ای ملموس از قدردانی
وی در آخر با تأکید بر اهمیت هدیه به عنوان نماد محبت، اظهار داشت: قدردانی لزوماً نیاز به هزینه بالا ندارد. یک شاخه گل، یادداشت محبت آمیز یا تهیه غذای موردعلاقه شان در حضور جمع، می تواند تأثیری عمیق بر روحیه آنان بگذارد، به شرطی که سبب خجالتشان نشود.
سمائی در آخر اشاره کرد: تکریم سالمندان تنها به یک روز یا هفته محدود نمی گردد. این رفتار باید به فرهنگی دائم در خانواده ها تبدیل گردد تا جامعه از تجربه و مهربانی این نسل بهره مند گردد.
غفلت از نیازهای عاطفی و اجتماعی سالمندان، نه فقط بحران انزوا و افسردگی را تشدید می کند، بلکه هزینه های سنگینی بر دوش سیستم سلامت و خانواده ها تحمیل خواهد کرد، بدین جهت ارتباط مؤثر به عنوان راهکاری کلیدی پیش روی خانواده ها قرار دارد تا مهربانی را از شعار به عملی روزمره تبدیل کنند.
شایان ذکر است، سی ام اردیبهشت، سالروز ابلاغ سیاستهای کلی جمعیت توسط مقام معظم رهبری به پیشنهاد سازمان ثبت احوال و تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی، در تقویم جمهوری اسلامی ایران «روز ملی جمعیت»، نام گرفته و امسال «همه برای ایران جوان» به عنوان شعار محوری هفته ملی جمعیت انتخاب شده است.
منبع: khatoonyar.ir
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب