همه چیز درباره سندروم تخمدان پلی كیستیك
سندرم تخمدان پلی کیستیک یا در اصطلاح عامیانه، تنبلی تخمدان همچون اختلالاتی است که در دختران و زنان در سنین باروری بروز پیدا می کند. این سندرم می تواند با علایم و عوارض مختلفی، همچون ناباروری همراه باشد.
به گزارش خاتون یار به نقل از ایسنا، دکتر فرناز فاطمی جراح و متخصص زنان و زایمان و عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری ابن سینا درباره علت اطلاق «سندرم» به این اختلال، اظهار داشت: واژه سندرم یا نشانگان در مواردی به کار برده می شود که یک اختلال یا بیماری با دو علامت یا بیشتر بروز یابد. تخمدان پلی کیستیک هم دست کم با دو علامت همزمان بروز می یابد و تشخیص داده می شود و به همین دلیل، سندرم نامیده می شود.
وی درباره عوامل بروز این سندرم اظهار داشت: باآنکه مطالعات و پژوهش های گوناگونی درباره سندرم تخمدان پلی کیستیک انجام شده، اما هنوز علت اصلی بروز آن ناشناخته است. با عنایت به پژوهش های انجام شده می توان گفت عوامل ژنتیکی یا عوامل محیطی و یا تلفیقی از این دو می تواند علت بروز این سندرم باشد.
عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری ابن سینا درباره علایم و تشخیص سندرم تخمدان پلی کیستیک توضیح داد: تشخیص این سندرم بر مبنای علایم است و زمانی تشخیص سندرم تخمدان پلی کیستیک مطرح می شود که خانمی دو علامت از سه علامت اصلی این سندرم را داشته باشد. شایع ترین علامت این سندرم که تقریباً در همه مبتلایان دیده می شود، اختلالات قاعدگی است که به صورت بی نظمی در قاعدگی بروز می کند. البته بی نظمی در قاعدگی هم شامل قاعدگی های زود به زود و هم دیر به دیر است، اما در سندرم تخمدان پلی کیستیک معمولاً قاعدگی دیر به دیر است. یعنی خانم کمتر از ۹ پریود در سال دارد یا فاصله بین پریودهایش بیشتر از ۳۵ روز است. یکی از عوارض این پریودهای دیر به دیر این است که معمولاً خونریزی قاعدگی شدید و طولانی است و گاه امکان دارد خانم بعد از ۳ یا ۴ ماه پریود شود و این پریود حتی تا ۲ هفته طول بکشد.
فاطمی بروز علایم بالینی ناشی از افزایش سطح هورمون های مردانه را علامت اصلی دیگر سندرم تخمدان پلی کیستیک دانست و اظهار نمود: یکی دیگر از سه علامت اصلی این سندرم افزایش سطح آندروژن یا هورمون های مردانه است. البته این افزایش لزوماً نباید در آزمایش خون مشخص شود، چونکه حساسیت این آزمایش بالا نیست و نتایج در آزمایشگاه های مختلف، امکان دارد متفاوت باشد. بنابراین، ما به علایم بالینی این افزایش توجه می نماییم. مهم ترین علامت افزایش هورمون های مردانه افزایش موهای زائد ضخیم و مردانه در صورت و بدن است. علایم دیگر افزایش آندروژن در زنان، ریزش موی سر با الگوی مردانه و جوش و آکنه مقاوم به درمان است.
این متخصص زنان ضمن اشاره به نمای پلی کیستیک تخمدان ها در سونوگرافی بعنوان علامت سوم سندرم تخمدان پلی کیستیک، اضافه کرد: در مبتلایان به این سندرم تخمدان ها در سونوگرافی بزرگ تر از حد معمول اند و حاشیه تخمدان ها پر از فولیکول های ریز است. یادآوری این نکته ضروریست که باآنکه عبارت پلی کیستیک به وجود کیست دلالت دارد، ولی در واقع منظور همان فولیکول های ریز است.
ایشان در ادامه بیان نمود: همان گونه که گفته شد، اگر خانمی دو علامت از این سه علامت اصلی را داشته باشد، تشخیص سندرم تخمدان پلی کیستیک برای او مطرح می شود. اما در کنار این سه علامت اصلی، علایم دیگری همچون چاقی، که در اغلب مبتلایان دیده می شود، ناباروری، اختلالات خوردن، اختلالات خواب و افسردگی هم در مبتلایان به این سندرم دیده می شود.
عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری ابن سینا درباره میزان و سن شیوع این بیماری اظهار داشت: در مطالعات و پژوهش های مختلف، شیوع این سندرم بین پنج تا بیست درصد گزارش شده است. اما ما در مرکز درمان ناباروری ابن سینا که یک مرکز ارجاعی است، با شیوع بیشتر از ۲۰ درصد مواجه هستیم. سن بروز علایم هم بعد از سن بلوغ است، در واقع امکان دارد دخترخانمی از همان دوران جنینی مبتلا به این سندرم باشد، اما بعد از بالغ شدن علایم آن بروز می یابد.
وی درمورد درمان این سندرم، خاطرنشان کرد: ابتدا باید خاطرنشان کنم که متأسفانه برای این اختلال درمان قطعی و دائمی وجود ندارد. یعنی مبتلایان به این سندرم احتیاج به کنترل دائمی و درمان علامتی دارند تا سنین یائسگی که تخمدان ها کوچک شوند و ذخیره تخمدان کاهش پیدا کند. بنابراین، بیماران نباید انتظار داشته باشند که با مصرف یک دوره دارو، این اختلال برطرف شود و همان گونه که عرض کردم، درمان های ما بر مبنای علامت است.
وی در مورد درمان های سندرم تخمدان پلی کیستیک اظهار داشت: مهم ترین و اولین گام درمان در مبتلایان به سندرم تخمدان پلی کیستیک کاهش وزن و اصلاح سبک زندگی است. اصلاح سبک زندگی شامل اصلاح عادات نادرست تغذیه، خواب، تحرک و... است. در زمینه کاهش وزن هم ما توقع زیادی از بیماران نداریم و اگر فقط پنج تا ۱۰ درصد از وزن خویش را کم کنند، خودشان شاهد بهبود علایم این سندرم خواهند بود.
این متخصص زنان ضمن اشاره به درمان علامتی در مبتلایان به سندرم تخمدان پلی کیستیک اضافه کرد: همان گونه که گفتم، رویکرد درمانی ما مبتنی بر شکایت بیمار است. مثلاً اگر خانمی با شکایت بی نظمی قاعدگی به ما رجوع کند، از درمان دارویی هورمونی، یعنی قرص های ترکیب استروژن و پروژسترون و یا فقط پروژسترون استفاده می نماییم. اگر شکایت اصلی رشد موهای زائد و آکنه باشد، از همان داروهای هورمونی پیش گفته به همراه داروهای ضدآندروژن استفاده می نماییم و امکان دارد لیزر موهای زائد را سفارش نماییم. اما اگر مشکل اصلی خانم ناباروری باشد، رویکرد ما متفاوت خواهد بود.
وی در مورد درمان ناباروری در مبتلایان به سندرم تخمدان پلی کیستیک اظهار داشت: یک باور اشتباه وجود دارد که همه مبتلایان به سندرم تخمدان پلی کیستیک باید برای حاملگی آی وی اف انجام دهند. این باور کاملاً نادرست است. همان گونه که گفته شد، علت اصلی ناباروری مبتلایان به این سندرم، اختلال تخمک گذاری است. گاهی فقط با پنج تا 10 درصد کاهش وزن، بی نظمی قاعدگی در خانم مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک برطرف می شود و بدون هیچ درمانی، می تواند آبستن شود. اگر این کاهش وزن مؤثر نبود، ما علت ناباروری را به دقت بررسی می نماییم و اگر آزمایش اسپرم آقا نرمال بود و لوله های فالوپ خانم هم سالم بود، از روش های ساده، یعنی تجویز داروهای تحریک تخمک گذاری استفاده می نماییم و با سونوگرافی کنترل می نماییم که آیا فولیکول ها رشد مناسب دارند. اگر این روش نتیجه بخش نبود، مرحله بعد آی یو آی و در صورت ناموفق بودن، مرحله آخر انجام آی وی اف است.
فاطمی ضمن اشاره به لزوم تشخیص و کنترل سندرم تخمدان پلی کیستیک از سنین نوجوانی خاطرنشان کرد: متأسفانه باور اشتباهی در بین برخی خانواده ها وجود دارد که دختران قبل از ازدواج نباید به متخصص زنان رجوع کنند و یا مصرف داروهای هورمونی امکان دارد در آینده سبب ناباروری دختران شود. این باورها کاملاً نادرست است. داروهای هورمونی باعث ناباروری نمی شوند و مهم تر از آن، در صورتیکه علایم این سندرم کنترل نشود، در آینده امکان دارد عوارض جدی مانند ناباروری برای دختر به دنبال داشته باشد. بنابراین، اگر دختر نوجوانی دو علامت از سه علامت اصلی گفته شده را داشت، باید به پزشک رجوع کند. البته، باید توجه داشت که امکان دارد از زمان بلوغ یعنی اولین قاعدگی تا دو سال بی نظمی در قاعدگی وجود داشته باشد که طبیعی و ناشی از عدم هماهنگی عملکرد هورمون های مغزی و تخمدانی است.
بنابر اعلام مرکز درمان ناباروری ابن سینا، وی ادامه داد: اما بعد از آن اختلالات قاعدگی باید جدی گرفته شود. چونکه اگر مثلاً دختر خانمی ۴ یا ۵ ماه قاعدگی نداشته باشد، بعد از آن امکان دارد خونریزی شدید و طولانی داشته باشد که چنین وضعیتی می تواند سبب بروز کم خونی در او شود و همینطور قاعدگی دیر به دیر با افزایش ضخامت دیواره رحم همراه می باشد که می تواند در آینده زمینه ساز بروز سرطان رحم شود. البته خوشبختانه، ما در کلینیک تخصصی سندرم تخمدان پلی کیستیک در مرکز ابن سینا مراجعان نوجوان و جوان زیادی داریم که تحت نظر تیم تخصصی این کلینیک هستند.
عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری ابن سینا در انتها تصریح کرد: سبک زندگی سالم مهم ترین رکن در کنترل علایم سندرم تخمدان پلی کیستیک است. حتی اگه خانم گرفتار چاقی نباشد، عادات نادرست مانند دیر به خواب رفتن و دیر از خواب برخاستن، صبحانه نخوردن، تحرک نداشتن و مصرف غذاهای آماده و چرب می تواند سبب تشدید علایم این سندرم شود. بنابراین، مهم می باشد که خانم هایی که اضافه وزن دارند، حتما با مشاوره با یک متخصص تغذیه و دریافت یک رژیم غذایی مناسب وزن خویش را کاهش دهند و همه مبتلایان به این سندرم، فارغ از وزن، یک سبک زندگی سالم همراه با روزانه دست کم نیم ساعت ورزش در پیش بگیرند.
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب