لزوم ترویج الگوی مسئولیت پذیری اجتماعی در مقابل كرونا
به گزارش خاتون یار یك روان درمانگر با تاكید بر لزوم ترویج الگوی مسئولیت پذیر در سطح جامعه همزمان با وقوع شرایط بحران، ضمن تعریف شاخصهای اصلی الگوی مسئولیت پذیر؛ 4 راهبرد و راهكار اساسی آنرا شرح داد.
آزیتا محمدكریمی در گفت و گو با ایسنا ضمن اشاره به اهمیت بحث مسئولیت پذیری اجتماعی در مواقع بحرانی، عنوان كرد: افراد معمولا در زمان بحران 3 نوع الگو از خود نشان می دهند؛ گروه اول در نقش قربانی ظاهر شده و دائماً در حال غر زدن و انتقاد از دیگران و یا رواج نا امیدی و پراكنده سازی اخبار و شایعات منفی در سطح جامعه هستند كه این مسئله نشان دهنده الگوی مسئولیت ناپذیر آنهاست.
وی با اعلان اینكه غر زدن و مسئولیت را بر دوش دیگران انداختن هیچ كمكی به حل بحران در جامعه نمی كند، اظهار نمود: این نوع رفتار و عملكرد تنها موجی از یاس و نا امیدی را به جامعه منتقل كرده و عاقبت آن چیزی نیست جز ایجاد بحران و نا امیدی بیشتر در سطح جامعه.
وی الگوی منفعت طلب را الگوی بعدی عنوان نمود و افزود: احتكاركنندگان كالاهای سلامت و گرانفروشان، جزو افراد تابع الگوی منفعت طلب هستند، این افراد در زمان بحران تنها به فكر منفعت خود بوده و به اصطلاح بدون توجه به نیاز دیگران، از آب گل آلود ماهی می گیرند.
تعریف الگوی مسئولیت پذیر در بحران
موسس انجمن دنیای امن با اشاره به الگوی مسئولیت پذیر در بحران بعنوان بهترین الگو در این شرایط، اظهار داشت: الگوی مسئولیت پذیر 4 راهبرد و راهكار اساسی دارد؛ عدم وارسی و كنكاش های بیمارگونه در اخبار و اتفاقات پیرامون، عدم انتشار اخبار منفی و نا امید كننده و مسئولیت پذیری در انتشار اخبار، كسب و ارائه اطلاعات درست برای كمك به تصمیم گیری درست و واقع بینانه افراد و در نهایت ایفای نقش توسط افراد مسئولیت پذیر، 4 راهبرد اساسی این الگوست.
اهمیت سنجش تبعات و بررسی صحت و سقم اخبار قبل از انتشار
وی افزود: این روزها همه با موجی از اخبار درست و نادرست در رابطه با بحران كرونا روبرو می باشیم، اما در این میان هستند افرادی كه برای كاهش بار اضطراب و استرس ناشی از آن، مطالب را بدون توجه به اثرات منفی آن در سایرین، به سرعت در فضای مجازی منتشر می كنند، در حالی كه سنجش تبعات و بررسی صحت و سقم اخبار قبل از انتشار نشان دهنده مسئولیت پذیری ماست.
وی كسب و ارائه اطلاعات درست برای كمك به تصمیم گیری واقع بینانه افراد را راهبرد دیگر الگوی مسئولیت پذیر معرفی نمود و اظهار داشت: طی این روزها خیلی از پزشكان، روانشناسان و افراد صاحبنظر در تلاشند كه اخبار و اطلاعات صحیح علمی، موثق و تخصصی را در اختیار مردم قرار دهند كه این مساله نشان از مسئولیت پذیری افراد در شرایط بحرانی دارد.
ضرورت تقویت مسئولیت پذیری اجتماعی در جامعه
وی با اعلان اینكه بحران جهانی كرونا نشان داد كه روابط و مسئولیت پذیری اجتماعی یكی از فاكتورهای مهم نیازمند تقویت در سطح جامعه است، اظهار داشت: به عبارت دیگر در این شرایط سطح زندگی، تحصیلات و محل زندگی افراد تفاوت چندانی در میزان و حدت و شدت بحران ایجاد نمی كند، چونكه همه با یك بحران سر و كله می زنیم و تنها ناجی ما كسب و بكارگیری مهارت های اجتماعی و انسان دوستانه است. به عبارت دیگر این بحران به ما گوشزد كرد كه از این پس باید در نظام آموزش و پرورش و فرزندپروری های خود بیش از پیش به ارائه آموزش های مهارتی همچون حل مساله، انتخاب های مسئولانه و مسئولیت پذیری های فردی و اجتماعی بها داده و دقت كنیم.
ایفای نقش توسط افراد مسئولیت پذیر
این روانشناس ایفای نقش توسط افراد مسئولیت پذیر را آخرین راهبرد در الگوی مسئولیت پذیر دانست، اظهار داشت: در این راهبرد باید در مقابل دیگران نقش حامی داشته باشیم، از خود سوال نماییم حالا كه بحران ایجاد شده، برای كمك به دیگران چه كاری از ما ساخته است؟ مثلا از یك روانشناس، پزشك، محقق، كارمند یا هر فرد عادی دیگر چه كمكی بر می آید. بعنوان نمونه پزشك و روانشناس می تواند دوره های آموزشی آنلاین و یا مشاوره های آنلاین و تلفنی برگزار كند و یا تشكل های مردمی می توانند نسبت به تولید و توزیع ماسك، گان یا محلول های ضدعفونی اقدام نمایند، همه ی این ها نمونه هایی از مسئولیت پذیری اجتماعی افراد و ایفای نقش حامی برای گذران مطلوب تر شرایط بحران است.
كریمی با تاكید بر اهمیت همبستگی، همدلی و همراهی همه اقشار جامعه در شرایط بحران، اظهار نمود: تقویت و ترویج این 4 راهبرد اساسی در الگوی مسئولیت پذیر از طرف رسانه ها و مسئولان، می تواند نقش مهمی در تعدیل شرایط ایفا كند. البته مهارت های در رابطه با الگوی مسئولیت پذیر در بلندمدت باید در نظام آموزشی و خانواده نهادینه شود.
رشد و تكامل فرد و جامعه در گرو مسئولیت پذیری
این مشاور و روان درمانگر در تشریح صحبت های خود، با اعلان اینكه مسئولیت پذیری از خاصیت های اصیل افراد بوده و رشد و تكامل فرد و جامعه در گرو آن است، اظهار نمود: با مسئولیت پذیری رابطه انسان با خود، همنوعان و محیط زندگی متعادل می شود، به عبارت دیگر مسئولیت پذیری یك مهارت اجتماعی اكتسابی است كه نقش زیادی در زندگی اجتماعی و شخصی افراد ایفا می كند.
وی با اعلان اینكه مسئولیت پذیری به چندین مولفه بستگی دارد، عنوان كرد: انتخاب رفتار برای برآورده شدن نیاز، با آگاهی از نتایج احتمالی آن در زندگی فرد و سنجش تبعات آن در جامعه، مسئولیت پذیری اجتماعی است، به عبارت دیگر باید بررسی نموده و ببینیم كه عملكرد ما علاوه بر رفع نیاز فردی، منجر به نقض حقوق اجتماعی دیگران می شود یا خیر.
این روانشناس اشاره كرد: مسئولیت پذیری اجتماعی موضوعی است كه در بحران خودرا نشان می دهد، به شكلی كه رعایت و عدم رعایت آن به كنترل و یا دامن زدن به بحران منجر می شود.
اگر در بحران كرونا منسجم عمل نكنیم، كل جامعه به خطر می افتد
وی با تاكید بر اینكه هزاران رشته انسان ها را به هم مرتبط می كند، اظهار نمود: در بحث كردارشناسی در مواقع بحران؛ حتی در بین حیوانات؛ گونه ای شرایط بحرانی را تحمل كرده و بقا پیدا می كند كه انسجام داشته و هماهنگ ترعمل كند، در غیر این صورت ناگزیز از نابودی است. بدین سبب سیر كردارشناسی هم نشان دهنده آن است كه اگر مسئولیت پذیری اجتماعی نداشته و هماهنگ عمل نكنیم، احتمال لطمه به گونه بشر بسیار بالاست، همان چیزی كه در بحران كرونا می بینیم، اگر منسجم عمل نكنیم، در واقع كل جامعه را به خطر انداخته ایم.
این مشاور و روانشناس با اعلان اینكه مسئولیت پذیری یك مهارت شكل گرفته از دل خانواده است، اظهار نمود: به عبارت دیگر باید در سطح خانواده و محیط های آموزشی به این مقوله پرداخته شود. البته مسئولیت پذیری به فاكتورهای دیگری مانند عزت نفس نیز وابسته بوده و طی آن افراد فاقد عزت نفس مطمئناً مسئولیت پذیری اجتماعی بالایی ندارند، چونكه هیچ الزامی برای سنجش و بررسی پیامد و عواقب رفتار خود حس نمی كنند. بحث انتخاب رفتار در مسئولیت پذیری اجتماعی اهمیت بالایی دارد، به عبارت دیگر باید رفتاری انتخاب گردد كه در كنار رفع نیاز فرد، صلاح و نیازهای سایر افراد جامعه نیز در نظر گرفته شود.
موسس انجمن دنیای امن با اشاره به مقوله فرزندپروری و تاثیر آن در مسئولیت پذیری های اجتماعی، اشاره كرد: نظام تنبیه و تشویق چه در كانون خانواده و چه در سیستم آموزش و پرورش معمولاً افراد را بی مسئولیت بار می آورد، چونكه انتخاب رفتار با نظام تنبیه و تشویق شرطی شده و بحث مسئولیت پذیری ارزش خودرا از دست می دهد.
به عبارت دیگر در بحث مسئولیت پذیری، ضمن سنجش عواقب رفتارها، باید مسئولانه پای انتخاب ها ایستاد، درحالیكه در نظام تنبیه و تشویق، دیگران برای فرد تصمیم گیری می كنند و به هیچ عنوان نمی توان وارد آموزش مهارت مسئولیت پذیری شد.
متاسفانه مسیر مسئولیت پذیری در جامعه ما گرفتار بحران است
وی با اعلان اینكه متاسفانه مسیر مسئولیت پذیری در جامعه ما گرفتار بحران است، اظهار داشت: در جامعه ما مسئولیت پذیری مترادف با وظیفه شناسی تعریف می شود، درحالیكه این دو مقوله تفاوت های زیادی باهم دارند. مسئولیت پذیری حاصل یك پروسه عمیق و درونی است كه از مجموع تصمیم گیری و انتخاب آگاهانه، مسئولانه پای انتخاب ایستادن، پیش بینی نتایج ناشی از انتخاب و توجه به ارزش ها و نیازهای دیگران حاصل شده و با وظیفه شناسی متفاوت می باشد.
این روانشناس با اعلان اینكه بحران این روزها بیش از هر چیز اهمیت سطح مسئولیت پذیری جمعی در جامعه را گوشزد می كند، اظهار نمود: بعنوان نمونه فردی كه با وجود سفارش ها و هشدارها به مسافرت رفته و یا در اجتماعات حاضر شده، چه میزان به مصالح، نیازها و ارزش های دیگران و همین طور پیآمدهای رفتار خود توجه كرده؟
این روان درمانگر با اعلان اینكه بحران كرونا نشان داد كه جامعه ما در زمینه مسئولیت پذیری اجتماعی اشكالاتی دارد، اظهار داشت: البته این روزها افراد زیادی را میبینیم كه تلاش دارند مسئولیت اجتماعی خودرا ببینند و با هدف حفظ سلامت و مصالح خود و دیگر افراد جامعه، در خانه مانده و اصول مرتبط را رعایت می كنند، با این وجود همچنان ما اشكالات زیادی در این عرصه داریم.
وی اشاره كرد: در عین حال توجه به این نكته ضروری ست كه عدم مسئولیت پذیری فردی مطمئنا به مسئولیت ناپذیری اجتماعی منجر می شود، به عبارت دیگر افراد فاقدمسئولیت پذیری اجتماعی اساسا به فكر سلامت خود و اطرافیان خود هم نبوده و حاصل فكر نكردن به خودشان در اجتماع متبلور می شود، مانند همین چیزی كه در مساله شیوع پاندمی و اپیدمی كرونا در جامعه شاهدیم.
نقش مهم رسانه ها در آموزش و نهادینه سازی مهارت مسئولیت پذیری
محمدكریمی با اعلان اینكه بحران كرونا همین طور نشان داد كه مسئولیت پذیری در قسمتی از جامعه نهادینه شده ولی متاسفانه در بخش دیگر جامعه دیده نمی گردد، عنوان كرد: در این میان رسانه ها نقش مهمی در آموزش و نهادینه سازی مهارت مسئولیت پذیری ایفا می كنند. به عبارت دیگر با بكارگیری راهكارهای كوتاه مدت، می توان بوسیله رسانه ها تبعات رفتارهای نامناسب در زمان بحران را برای افراد تحلیل، تشریح و منتشر نمود. اگر رسانه های جمعی به سرعت وارد این فضا شده و اطلاعات به سرعت منتقل كنند، احتمال همراهی اقشار مختلف جامعه افزایش می یابد.
این روانشناس در خاتمه با تاكید بر اینكه همیشه در شرایط بحران ضعف ها نمایان می شود، اشاره كرد: باید ضمن عبرت گرفتن از نقاط ضعف موجود، برای مرتفع كردن آنها برنامه ریزی و سیاستگذاری های جدید داشته باشیم.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب