در گفت وگو با خاتون یار تشریح شد
خطر افزایش بروز سرطان در سال های آتی
به گزارش خاتون یار، رئیس مركز ژنومیك دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی با اشاره به آمار و ارقام منتشره از سرطان در دنیا و ایران و نرخ رشد آن در دو دهه آینده، كاهش آمار این بیماری را نیازمند برنامه ریزی دقیق تر، تأمین منابع و جلب مشاركت آحاد جامعه دانست.
دكتر وحیدرضا یاسایی در گفتگو با ایسنا، با اشاره به آخرین گزارش رسمی منتشره توسط وزارت بهداشت از آمار سرطان در سال ۱۳۹۳ و بر مبنای جمعیت ۷۷.۸ میلیون نفری كشور در آن مقطع، اظهار داشت: بر طبق این آمار تعداد موارد جدید كل سرطان ها ۱۱۲ هزار و ۶۰ مورد در سال ۹۳ بوده است كه از این تعداد ۵۱ هزار و ۶۲۸ مورد (۴۶درصد) از سرطان ها در زنان و ۶۰ هزار و ۴۳۲ مورد (۵۴درصد) از سرطان ها در مردان رخ داده است.
۱۰ سرطان شایع در كشور
وی با اشاره به اینكه بر مبنای آخرین آمار رسمی انتشار یافته، بیشترین میزان بروز سرطان در گروه سنی ۲۵ تا ۲۹ سال بوده و میزان این بروز در دو جنس مرد و زن حدودا یكسان است، اظهار نمود: بجز سرطان پوست، ۱۰ سرطان شایع در كشور به ترتیب عبارتند از پستان، معده، كولوركتال، ریه، پروستات، مثانه، خون، مغز و دستگاه اعصاب مركزی، مری و تیروئید.
یاسایی شایع ترین سرطان ها در جمعیت مردان كشور را سرطان های معده، پوست (غیرملانوما)، پروستات، كلوركتال و مثانه و در جمعیت زنان كشور سرطان های پستان، كلوركتال، پوست(غیرملانوما)، معده و تیروئید عنوان نمود و اظهار داشت: همینطور از نظر جنسیتی برخی از سرطان ها در جنس خاصی بروز بیشتری دارد. به طور مثال از ۳۸۱۸ مورد سرطان تیرویید تعداد ۲۹۱۲ مورد آن در زنان رخ داده است.
وی با اشاره به اینكه توزیع جغرافیایی سرطان در كشور دارای الگوی خاصی است، خاطرنشان كرد: بر این اساس بیشترین میزان بروز سرطان به ترتیب در استان های یزد، زنجان، آذربایجان غربی، خراسان رضوی، اصفهان، تهران و آذربایجان شرقی و پایین ترین میزان بروز در استان های سیستان و بلوچستان، هرمزگان، لرستان و چهار محال و بختیاری رخ داده است. همینطور برخی از سرطانها در برخی از استان ها از شیوع بالاتری برخوردار می باشد.
رئیس مركز تحقیقات ژنومیك دانشگاه علوم پزشكی شهیدبهشتی با اشاره به اینكه توزیع جغرافیایی سرطان در كشور ما خاص است، اظهار داشت: مسؤلان و دست اندركاران سلامت كشور باید در چارچوب طراحی یك پروژه علمی بررسی نمایند كه علت شیوع و بروز پایین سرطان بعنوان نمونه در سیستان و بلوچستان چیست؟ آیا خاك و عوامل محیطی اثرگذار است یا پروفایل ژنتیكی خاصی دارند؟
وی با اشاره به انتشار آمار در رابطه با سرطان در كشور، تصریح كرد: الان كه آمار انتشار یافته، باید با تعریف پروژه های مختلف نسبت به تحلیل و بررسی آمار و نرخ رشد این بیماری برنامه ریزی شده و مدیریت رشد سرطان در كشور جدی تر گرفته شود.
افزایش بروز سرطان در سال های آتی
این عضو هیات علمی دانشگاه در ادامه با اشاره به اطلاعات پایگاه GLOBOCAN سازمان بهداشت جهانی، اظهار نمود: بر این اساس میزان بروز سرطان (بجز لحاظ نمودن آمار سرطان پوست) از سال ۲۰۱۸ تا ۲۰۴۰ یعنی حدودا طی دو دهه حدود ۱۱۴ درصد رشد خواهد داشت. به عبارت دیگر طی دو دهه میزان بروز سرطان در كشور بیشتر از دو برابر خواهد شد، این در شرایطی است كه میزان رشد بروز سرطان در دنیا حدودا ۶۳ درصد است.
بهترین روش جلوگیری از سرطان
یاسایی با اشاره به اینكه بهترین روش جلوگیری از سرطان، پیشگیری اولیه شامل اصلاح روش زندگی، همچون ترك سیگار، تغذیه مناسب، كاهش فشارهای روحی و روانی، پیشگیری از چاقی و تحرك كافی است، اظهار داشت: روش دوم پیشگیری، شناسایی و پیگیری خانواده هایی با احتمال مبتلا شدن به سرطان های ارثی و خانوادگی است.
۱۰ تا ۱۵ درصد سرطان ها ارثی هستند
وی با اشاره به اینكه طی یك دهه گذشته با وجود تلاشهای زیاد وزارت بهداشت جهت ثبت اطلاعات و تهیه آمار سرطان در كشور، هنوز متاسفانه آماری از سرطان های ارثی جمعیت كشور در دسترس نیست، اظهار نمود: همه سلول های سرطانی در ماده ژنتیكی خود دارای اختلال هستند، اما همه آنها وراثتی نیستند، حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد از سرطان ها جنبه موروثی داشته و در این خانواده ها ۲۵ تا۵۰ درصد افراد خانواده كه حامل ژن معیوب هستند در معرض خطر مبتلا شدن به سرطان قرار دارند. ازاین رو با شناسایی خانواده ها و افراد در معرض خطر می توان درصد قابل توجهی از خطر ابتلابه این بیماری را كم كرد.
نشانه ها و علائم سرطان های ارثی
یاسایی با اشاره به اینكه خوشبختانه امروزه اغلب افراد جامعه از احتمال مبتلا شدن به سرطان ارثی آگاهی دارند و شرایط انجام آزمایشات تشخیصی ژنتیكی جهت تشخیص سرطان در كشور فراهم گشته است، افزود: شرایط و وضیعت های خاصی مانند بروز سرطان در سن پایین یا سنینی كه انتظار آن نمی رود، بروز دو یا چند سرطان اولیه در یك نفر، بروز سرطان دو طرفه مانند سرطان پستان یا كلیه در یك نفر، بروز یك نوع سرطان مشابه در اعضای یك خانواده مانند بروز سرطان پستان در مادر، دختر و یا چند خواهر در یك خانواده، بروز سرطان در نسل های متوالی یك خانواده، وجود سابقه بروز سرطان های نادر مانند سرطان رتینوبلاستوما، ملانوم چشم در خانواده، بروز سرطان غیرمعمول مانند سرطان پستان در مرد و بروز سرطان همراه با ناهنجاری های هنگام تولد، احتمال ارثی بودن سرطان را مطرح می كند.
وی تصریح كرد: در این شرایط فرد باید جهت انجام مشاوره ژنتیك به مراكز مشاوره تخصصی سرطان رجوع كند تا در صورت ضرورت آزمایشات لازم جهت تشخیص و تایید بیماری و جلوگیری از مبتلا شدن به سرطان در فرد و سایر اعضا خانواده در معرض خطر صورت گیرد.
ضرورت پوشش بیمه ای هزینه تشخیص و آزمایش ژنتیك سرطان
رئیس مركز تحقیقات ژنومیك با اشاره به بالا بودن هزینه های مربوط به آزمایشات ژنتیكی، خاطرنشان كرد: وزارت بهداشت و سازمان های بیمه گر باید پرداخت هزینه های مربوطه را پوشش دهند، چونكه تشخیص به موقع در افراد سالم علاوه بر كاهش بار اجتماعی آن، تأثیر بسزایی در كاهش هزینه های درمان و مدیریت اقتصاد سلامت كشور بدنبال خواهد داشت.
وی با اشاره به اینكه در این صورت پیش از بروز سرطان در فرد اقدامات پیشگیرانه برای فرد و سایر افراد در معرض خطر خانواده و یا درمان موثر برای فرد مبتلا انجام می شود، اضافه كرد: در خیلی از كشورها این بخش از خدمات سلامت، توسط دولت ها به صورت مجانی و یا با هزینه خیلی كم پوشش داده می شود.
برنامه های مركز تحقیقات ژنومیك در حوزه سرطان های ارثی
یاسایی با اشاره به اقدامات و برنامه های مركز تحقیقات ژنومیك در حوزه سرطان های ارثی و غیرارثی، خاطرنشان كرد: هم اكنون در مركز تحقیقات ژنومیك طیف وسیعی از این نوع آزمایشات (تشخیص مولكولی سرطان) راه اندازی شده و تابحال توانسته ایم اقدامات موثری در مورد پیشگیری و مدیریت درمان به خانواده ها ارائه نماییم.
یاسایی با اشاره به اینكه تابحال هزاران نفر جهت بررسی ژنتیكی سرطان پستان در فرد بیمار و یا خانواده در معرض خطر به این مركز مراجعه نموده اند، اظهار داشت: بیماران مبتلا در كلینیك تخصصی ژنتیك سرطان مورد مشاوره و در صورت نیاز مورد بررسی های ژنتیكی بیشتر قرار می گیرند و در صورت شناسایی ژن معیوب در فرد مبتلا، سایر اعضای خانواده هم آزمایش شده و به پزشك معالج ارجاع می شوند.
وی افزود: تغییرات ژنتیكی شناسایی شده از بیمارن ایرانی مبتلا به سرطان پستان ارثی در پایگاه های معتبر جهانی مربوط به اطلاعات ژنوم مانند GenBank و ClinVar ثبت شده و محققان و پژوهشگران در سراسر جهان می توانند از آن استفاده كنند. همینطور محققین مركز ژنومیك در خلال سال های اخیر اطلاعات زیادی در ارتباط با تغییرات ژنتیكی بیماری ها در جمعیت ایرانی به دست آورده اند كه بخشی از آنها را در پایگاه معتبر جهانی ClinVar ثبت و در اختیار جهانیان قرار داده اند.
ضرورت اجرای كامل برنامه ملی مبارزه با سرطان
یاسایی با تاكید بر لزوم اجرای كامل برنامه ملی مبارزه با سرطان، خاطرنشان كرد: بر مبنای اطلاعات پایگاه سازمان جهانی بهداشت، نرخ رشد و میزان مرگ و میر ناشی از سرطان در كشور ما نسبت به متوسط جهانی و آسیا بالاتر است. ازاین رو باآنكه الان در كشور سونامی سرطان نداریم ولی طی ۱۰ سال آینده این نرخ رشد زیاد می شود. بنابراین اجرای صحیح و سریع برنامه مدیریت سرطان در كشور، به همراه آموزش عمومی و تلاش در تغییر سبك زندگی مردم یك لزوم اجتناب ناپذیر است.
رئیس مركز تحقیقات ژنومیك در خاتمه با اشاره به تلاشهای انجام شده طی ۲ دهه گذشته در زمینه مدیریت سرطان، خاطرنشان كرد: این ارقام و آمار می طلبد كه مسئولین حوزه سلامت و محققین در همه حوزه های مرتبط، با تلاش و همت بیشتر و با جلب مشاركت مردم و سایر دستگاه ها و نهادهای ذیربط علل مربوطه را شناسایی و در جهت كاهش میزان بروز سرطان در مناطق مختلف كشور اقدامات موثرتری را انجام دهند.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب