مشکلات سجلی و هویتی از با اهمیت ترین علل بازماندگی از تحصیل

مشکلات سجلی و هویتی از با اهمیت ترین علل بازماندگی از تحصیل

خاتون یار: در سال تحصیلی 1402-1403 نرخ ترک تحصیل در حالی در کشور کم شده است که تعداد خردسالان بازمانده از تحصیل با افزایش 26 هزار نفری از 902 هزار نفر در سال 1401-1402 به 928 هزار نفر در سال تحصیلی 1402-1403 رسیده است؛ دلیلهای این پدیده ریشه در فقر، مشکلات و باورهای غلط عرفی و اجتماعی، بیماریهای خاص و صعب العلاج کودکان، موانع جغرافیایی و فقدان مدارک هویتی دارد.


به گزارش خاتون یار به نقل از ایسنا، آمارهای رسمی وزارت آموزش و پرورش نشان داده است در صورتیکه نرخ ترک تحصیل دانش آموزان در سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۳ نسبت به سال قبل کاهش یافته، اما شمار خردسالان بازمانده از تحصیل با افزایش روبه رو بوده است. بر این اساس، تعداد بازماندگان از تحصیل از ۹۰۲ هزار و ۱۸۸ نفر در سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۱ به ۹۲۸ هزار و ۷۲۹ نفر در سال ۱۴۰۲-۱۴۰۳ رسیده است.

بیشترین تعداد بازماندگان از تحصیل مربوط به دوره دوم متوسطه است


جزئیات این گزارش نشان داده است بیشترین تعداد بازماندگان مربوط به دوره دوم متوسطه با ۵۵۸ هزار و ۶۲۸ نفر است. در مقطع ابتدایی نیز شمار بازماندگان از ۱۵۶ هزار نفر به بالای ۱۷۱ هزار نفر رسیده و در دوره اول متوسطه این عدد به ۱۹۸ هزار و ۱۰۹ نفر افزایش پیدا کرده است.
از طرفی، نرخ ترک تحصیل در همین بازه زمانی سیر نزولی را تجربه کرده و از ۲۸۷ هزار و ۶۱۷ نفر در سال ۱۴۰۱-۱۴۰۲ به ۲۴۷ هزار و ۲۴۲ نفر در سال ۱۴۰۲-۱۴۰۳ رسیده است. کارشناسان دلیلهای افزایش بازماندگان از تحصیل را تلفیقی از فقر معیشتی، کار کودک، باورهای سنتی، مشکلات هویتی و محدودیت های جغرافیایی مطرح می کنند.
دراین میان اما، بر طبق گزارش مرکز پژوهش های مجلس، بازماندگی از تحصیل پدیده ای پیچیده و چند بعدی است که دستگاه های مختلفی علاوه بر وزارت آموزش و پرورش در امور سیاستگذاری، قانونگذاری، برنامه ریزی، اجرا و نظارت بر آن نقش دارند.

نقش لطمه های اجتماعی در بازماندگی از تحصیل


تکالیف وزارت کشور

تعدادی از ریشه ها و علل بازماندگی از تحصیل به مطالبی همچون لطمه های اجتماعی خردسالان یا خانواده های آنان، مشکلات سجلی و احراز هویت کودکان، مهاجرت و امثال آن باز می گردد. به همین دلیل وزارت کشور خصوصاً سازمان های تابعه آن همچون سازمان امور اجتماعی، سازمان ثبت احوال کشور، سازمان ملی مهاجرت و سازمان امور شهرداری ها مستقیماً دارای تکالیفی در عرصه رسیدگی به امور مربوط به بازماندگان از تحصیل هستند که از با اهمیت ترین آنها می توان به موارد ذیل اشاره کرد:
تبادل برخط اطلاعات و داده های اسمی خردسالان در سن تحصیل مهاجرت کرده به خارج از کشور و خردسالان در سنین تحصیل اتباع و مهاجران مقیم در کشور شناسایی و تعیین تکلیف نحوه احراز هویت خردسالان و نوجوانان فاقد اسناد سجلی یا هویتی شامل اتباع ایرانی و غیرایرانی و معرفی آنان حسب مورد به نهادهای حمایتی، آموزشی، درمانی یا قضایی جهت اقدامات حمایتی تبادل اطلاعات اسمی خردسالان و نوجوانان لازم التعلیم ایرانی مهاجرت کرده به خارج از کشور و خردسالان لازم التعلیم اتباع خارجی مقیم کشور بصورت برخط با سامانه های دانش آموزی تا پیش از شروع هر سال تحصیلی اختصاص قسمتی از اعتبارات مربوط به روبرو شدن با لطمه های اجتماعی به موضوع انسداد مبادی بی سوادی و جذب بازماندگان از تحصیل در مناطق لازم التوجه الزام شهرداری ها به مناسب سازی و دسترس پذیری وسایل حمل و نقل خردسالان دارای معلولیت و ایاب وذهاب رایگان دانش آموزان استثنایی خصوصاً در شهرهای بزرگ کشور نقش پذیری و مشارکت مؤثرتر شهرداری ها در شناسایی خردسالان کار در معابر و محلهای عمومی و معرفی آنها به مراجع ذیربط وظایف وزارت کار و رفاه و شورای عالی رفاه و تامین اجتماعی از رسیدگی به معیشت تا کمک به توسعه آموزش مهارتها
عدالت آموزشی به عنوان یکی از ساحت های اصلی عدالت اجتماعی و بسترساز دستیابی آحاد جامعه به رفاه اجتماعی است. از طرف دیگر بخش مهمی از ریشه های پدیده بازماندگی به موضوع معیشت و رفاه خانوارها و همین طور اشتغال به کار خردسالان و نوجوانان است. بدین سبب وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و دیگر سازمان ها و نهادهای وابسته به آن همچون سازمان بهزیستی کشور، سازمان آموزش فنی و حرفه ای و شورای عالی رفاه و تامین اجتماعی، نقش ها، وظایف و تکالیف گسترده ای در رسیدگی به امور مربوط به خردسالان و نوجوانان بازمانده از تحصیل دارند که از با اهمیت ترین آنها می توان به موارد ذیل اشاره کرد:
رسیدگی به امور مربوط به معیشت و رفاه خانواده های دهک های پایین اقتصادی در کشور برای ممانعت از اثر شرایط اقتصادی خانوارها بر موضوع ترک تحصیل یا بازماندگی از تحصیل خردسالان به اشتراک گذاری اطلاعات مربوط به سامانه های بهره مندی و رفاه ایرانیان با سامانه های وزارت آموزش و پرورش برای شناسایی دقیق تر دلیلهای بازماندگی از تحصیل و ارائه خدمات حمایتی هدفمند و هوشمندانه به خردسالان و نوجوانان در معرض خطر ترک تحصیل و بازماندگی از تحصیل کمک به تهیه و تامین کتب درسی و تغذیه رایگان بسته های حمایتی (از قبیل نوشت افزار و کیف، کفش و پوشاک و هزینه های ایاب و ذهاب) و منابع آموزشی و کمک آموزشی به مناطق آموزشی لازم از توجه در قالب مصوبات شورای عالی رفاه و تامین اجتماعی کمک به توسعه آموزش های مهارتی و فنی و حرفه ای خصوصاً در مناطق روستایی و حاشیه شهرها برای پوشش تحصیلی حداکثری نوجوانان درگیر در محیط های کاری

نقش دستگاه های حمایتی و بهزیستی و کمیته امداد برای مساعدت با خردسالان در معرض خطر ترک تحصیل

با عنایت به تعدادی از ریشه ها و علل بازماندگی از تحصیل همچون فقر و مشکلات معیشتی خانواده ها، بدسرپرستی خردسالان و معلولیت کودکان، نهادهای حمایتی همچون سازمان بهزیستی و کمیته امداد امام خمینی (ره) وظایف و تکالیفی در زیست بوم بازماندگی از تحصیل دارند که همچون آنها می توان به موارد ذیل اشاره کرد:
پیشرفت سطح معیشتی خانواده های تحت پوشش برای ممانعت از اثرگذاری مشکلات معیشتی بر روند تحصیلی خردسالان این خانواده ها ارائه خدمات حمایتی و رفاهی به خردسالان لازم التعلیم در معرض خطر ترک تحصیل معرفی افراد بیسواد تحت پوشش به وزارت آموزش و پرورش

مشکلات سجلی و مدارک احراز هویت خردسالان از علل دیگر بازماندگی از تحصیل

تکلیف سازمان ثبت احوال چیست؟

هم اکنون برای شناسایی خردسالان واجب التعلیم و خردسالان بازمانده از تحصیل تعداد کدهای ملی افرادی که در سنین تحصیلات رسمی (۶ تا ۱۷ سالگی) هستند با آمار تعداد کد ملی های ثبت نام شده در سامانه های دانش آموزی وزارت آموزش و پرورش تطبیق داده شده و تعداد کد ملی های خارج از سامانه ثبت نام جزو بازماندگان از تحصیل محاسبه می شوند. از طرف دیگر یکی از علل و ریشه های بازماندگی از تحصیل به مشکلات سجلی و مدارک احراز هویت خردسالان باز می گردد. بدین سبب سازمان ثبت احوال به عنوان یکی از بازیگران مهم زیست بوم پدیده بازماندگی از تحصیل، دارای وظایف و تکالیفی درباب این امر است که همچون آنها می توان به موارد ذیل اشاره کرد:
به اشتراک گذاری برخط و بهنگام اطلاعات اسمی خردسالان در سنین تحصیل و خردسالان متوفی با وزارت آموزش و پرورش و دیگر دستگاه های ذیربط اعلام برخط اسامی و نشانی به روز همراه با کد پستی خردسالان و نوجوانان ایرانی و غیرایرانی در سنین تحصیل به وزارت آموزش و پرورش حداقل سه ماه قبل از شروع سال تحصیلی تسهیل در رفع مشکلات سجلی و صدور شناسنامه برای خردسالان حاصل از روابط خارج از ازدواج خردسالان فاقد شناسنامه و خردسالان حاصل از ازدواج مادر ایرانی با مرد خارجی و امثال آن وزارت دادگستری باید چه کند؟
در ماده ۳ قانون پشتیبانی از اطفال و نوجوانان، موضوع بازماندگی از تحصیل به عنوان وضعیت مخاطره آمیز شناسایی شده و اجتناب از فراهم کردن موجبات تحصیل اطفال و نوجوانان یا ممانعت از تحصیل آنان تا آخر دوره متوسطه، جرم انگاری شده است. از ین جهت، با عنایت به این که بخش عمده ای از ریشه ها و دلیلهای بازماندگی از تحصیل به علت پیشگیری از تحصیل خردسالان توسط والدین یا دیگر اعضاء خانواده های آنها یا به کارگیری غیرقانونی خردسالان در محیط های کاری توسط کارفرمایان باز می گردد، وزارت دادگستری با تأکید بر نقش دادستان ها به عنوان مدعی العموم در سطح شهرستان ها و مناطق مختلف کشور نقش کلیدی و با اهمیت ترین مجری قانون پشتیبانی از اطفال و نوجوانان و متولی بازگرداندن خردسالان ترک تحصیل کرده و یا بازمانده از تحصیل به مدرسه است. همچون این وظایف و تکالیف این دستگاه می توان به موارد ذیل اشاره کرد:
رصد و پایش مستمر وضعیت خردسالان بازمانده از تحصیل و حمایت قضایی از این خردسالان و اعمال جرائم و مجازات های موضوع ماده ۷ و ۸ قانون پشتیبانی از اطفال و نوجوانان درباب والدین و اولیای قانونی کودکانی که مانع از تحصیل فرزندانشان می شوند رسیدگی به کوتاهی کاری یا ترک فعل دستگاه های دارای نقش در زیست بوم بازماندگی از تحصیل پیگیری و اعمال قانون درباب ترک فعل نهادها و دستگاهها و افرادی که به سبب قوانین موجود دارای تکالیف مشخص در کمک به آموزش و پرورش خصوصاً در توسعه فضاها و زیر ساخت های آموزشی و پرورشی هستند پیگیری و اعمال قانون درباب کارفرمایانی که خردسالان پایین تر از سنین رسمی اشتغال را به کار می گیرند وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
با عنایت به تعدادی از ریشه ها و علل ترک تحصیل موقت و دائمی یا بازماندگی از تحصیل همچون بیماریهای خاص وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، دارای وظایف و تکالیفی درباب موضوع بازماندگی از تحصیل هستند. همچون این وظایف و تکالیف این دستگاه می توان به موارد ذیل اشاره کرد:
به اشتراک گذاشتن اطلاعات هویتی افراد دارای بیماری صعب العلاج در سنین تحصیل حمایت و پوشش هزینه های درمانی خردسالان دارای بیماریهای خاص و صعب العلاج برای ممانعت از تأثیر اقتصادی این امر بر روند تحصیلی این خردسالان سازمان اداری و استخدامی کشور
تعدادی از ریشه ها و علل ترک تحصیل موقت و دائمی یا بازماندگی از تحصیل خردسالان به کم انگیزه بودن معلمان یا ضعف در صلاحیت ها و شایستگی های معلمان در رسیدگی به امور دانش آموزان در مدارس خصوصاً در مناطق عشایری، مرزی و مناطق لازم التوجه آموزشی باز می گردد. به همین دلیل سازمان اداری و استخدامی به عنوان متولی جذب و استخدام، نگهداشت و نیروی انسانی موردنیاز دستگاه های کشور، دارای وظایف و تکالیفی درباب موضوع بازماندگی از تحصیل نیز است. همچون این وظایف و تکالیف این دستگاه می توان به موارد ذیل اشاره کرد:
اختصاص بهنگام ردیف های استخدامی موردنیاز وزارت آموزش و پرورش خصوصاً در مناطق عشایری، مرزی و لازم التوجه آموزشی و پرورشی
تعیین امتیازات شغلی ضروری جهت انگیزه بخشی و نگهداشت نیروهای انسانی توانمند و واجد صلاحیت در مناطق عشایری، مرزی و مناطق لازم التوجه آموزشی و پرورشی
تکالیف مهم سازمان برنامه و بودجه کشور در زیست بوم پدیده بازماندگی از تحصیل
ایجاد دسترسی و پوشش همگانی تحصیلی، انسداد مبادی بیسوادی و در نهایت، جذب بازماندگان از تحصیل مستلزم قرار گرفتن این امور در اولویت های برنامه ای و پیشرفت کشور و همین طور تامین و اختصاص بهنگام منابع مالی موردنیاز است، به همین دلیل سازمان برنامه و بودجه کشور به عنوان متولی تدوین برنامه های پیشرفت و تامین و اختصاص بودجه دستگاهها، وظایف و تکالیف مهمی در زیست بوم پدیده بازماندگی از تحصیل دارد که همچون آنها می توان به موارد ذیل اشاره کرد:
تامین و اختصاص بهنگام اعتبارات موردنیاز برای پوشش همگانی تحصیلی، انسداد مبادی بی سوادی و جذب بازماندگان از تحصیل برای وزارت آموزش و پرورش در قالب یک ردیف اختصاصی و دیگر دستگاه های ذی ربط در زیست بوم بازماندگی از تحصیل اختصاص اعتبارات موردنیاز دوره پیش دبستانی و سنجش سلامت جسمانی و آمادگی تحصیلی در تمام مناطق عشایری و مناطق مرزی و دوزبانه لازم التوجه آموزشی و پرورشی وزارت فناوری اطلاعات و ارتباطات
شناسایی بهنگام خردسالان بازمانده از تحصیل و ارائه خدمات آموزشی به تعدادی از این افراد مستلزم استفاده از تکنولوژی های جدید اطلاعاتی و ارتباطی است، به همین دلیل وزارت فناوری اطلاعات و ارتباطات نیز در زیست بوم پدیده بازماندگی از تحصیل دارای وظایف و تکالیفی است که همچون آنها می توان به موارد ذیل اشاره کرد:
فراهم کردن خدمات برخط ضروری جهت اتصال سامانه های وزارت آموزش و پرورش به سامانه های اطلاعاتی مربوط به تماس والدین خردسالان و نوجوانان فراهم کردن امکان سخت افزاری و نرم افزاری ضروری جهت توسعه آموزش های الکترونیک توسط وزارت آموزش و پرورش خصوصاً در مناطق روستایی و عشایری، مناطق مرزی و مناطق لازم التوجه آموزشی و پرورشی شرکت پست
شناسایی بهنگام خردسالان بازمانده از تحصیل و ارتباط با آنها مستلزم دسترسی به داده های مکانی و محل زندگی این افراد است. همین طور یکی از شیوه های مرسوم آموزشی در جهان، آموزش مکاتبه ای است. به همین دلیل شرکت پست جمهوری اسلامی ایران به علت دسترسی به کدهای پستی افراد و وظایف خود در عرصه محموله های پستی، در زیست بوم پدیده بازماندگی از تحصیل نقش آفرین است که همچون نقش های آن می توان به موارد ذیل اشاره کرد:
تبادل برخط کدهای پستی با سامانه های وزارت آموزش و پرورش جهت تسهیل در شناسایی و ارتباط با افراد بازمانده از تحصیل کمک به وزارت آموزش و پرورش در توسعه آموزش های مکاتبه ای به عنوان یکی از شیوه های ارائه خدمات آموزشی به افراد بازمانده از تحصیل نقش تعیین کننده سازمان صدا و سیما در تحقق اهداف آموزش و پرورش
در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش از رسانه به عنوان یکی از چهار رکن اصلی جریان تعلیم و تربیت رسمی نام برده شده است. بر این اساس سازمان صدا و سیما به عنوان متولی رسانه ملی نقش تعیین کننده ای در همه امور آموزش و پرورش و تحقق اهداف آن دارد همین طور در زیست بوم پدیده بازماندگی از تحصیل نیز این سازمان می تواند نقش آفرین باشد که از آن جمله میتوان به موارد ذیل اشاره کرد:
فراهم کردن شرایط ارائه تلویزیونی و رادیویی برنامه های آموزشی و درسی در رابطه با خردسالان بازمانده از تحصیل بنا بر اعلام نیاز وزارت آموزش و پرورش آگاهی بخشی عمومی درباب نتایج محرومیت از تحصیل و تولید و پخش محتواهای آموزشی و پرورشی برای خردسالان و نوجوانان بازمانده از تحصیل و اما نقش محوری وزارت آموزش و پرورش برای تامین زیرساختهای آموزشی
موضوع شناسایی خردسالان بازمانده از تحصیل و الزام به حضور خردسالان واجد شرایط تحصیل در مدرسه و همین طور ارائه خدمات حمایتی و پشتیبانی از خردسالان بازمانده از تحصیل عمدتاً در حیطه وظایف و تکالیف سایر دستگاهها است. با این وجود، وزارت آموزش و پرورش متولی اصلی ارائه خدمات آموزشی و پرورشی به آحاد جامعه است، به همین دلیل این دستگاه در زیست بوم بازماندگی از تحصیل یکی از دستگاه های محوری است که باید منابع و زیرساخت ها و سازوکارهای ارائه خدمات آموزشی و پرورشی را متناسب با شرایط و اقتضائات آحاد جامعه در مناطق مختلف کشور فراهم آورد.
بر این اساس این دستگاه علاوه بر ماموریت ذاتی خود به عنوان نهاد تربیت رسمی عمومی، در زیست بوم بازماندگی از تحصیل وظایف و تکالیف ویژه ای دارد که همچون آنها میتوان به موارد ذیل اشاره کرد:
تدوین و اجرای برنامه درسی متناسب با جذب بازماندگان از تحصیل و وضع مقررات و ضوابط تحصیلی ضروری جهت ایجاد انعطاف در محتوا، برنامه ها و روش های آموزشی، مکان و زمان آموزش، شیوه های ارزشیابی و ارائه مدارک تحصیلی در تناسب با اقتضائات و خاصیت های سنی و جنسیتی و شرایط محیطی و زندگی هر گروه از خردسالان بازمانده از تحصیل
توسعه متوازن و دسترس پذیری مدارس و زیرساخت های آموزشی و پرورشی برای آحاد جامعه
استقرار سامانه یکپارچه شناسایی، جذب و حمایت خردسالان و نوجوانان بازمانده از تحصیل با مشارکت تمامی عناصر و ذی ربطان زیست بوم بازماندگی از تحصیل
اولویت دهی به توسعه و تجهیز و تامین مالی و زیر ساخت های مدارس شبانه روزی، روستا مرکزی، عشایری، استثنائی و یادگیری از راه دور و کلاس های چند پایه در مناطق لازم التوجه آموزشی و پرورشی
تامین امکانات و هزینه های وسیله ایاب وذهاب دانش آموزان روستایی در صورت تشکیل کلاس ها در روستاهای مرکزی و استثنائی
اجرای مستمر برنامه های آموزشی جبرانی و رفع نقصها یادگیری دانش آموزان دارای مشکلات ویژه یادگیری و نیازمند توجه خاص آموزشی در طول سال تحصیلی و ممانعت از ترک تحصیل آنها به علت مشکلات یادگیری و ضعف های آموزشی
رصد مستمر وضعیت حضور و غیاب دانش آموزان در مدارس برای شناسایی بهنگام ترک تحصیل دانش آموزان در سنین تحصیلات الزامی و اطلاع رسانی به مراجع قانونی و پیگیری کننده ذی ربط همچون ادارات دادگستری شهرستان های کشور
اقدامات وزارت آموزش و پرورش
وزارت آموزش و پرورش به عنوان یکی از بازیگران و متولیان اصلی زیست بوم پدیده بازماندگی از تحصیل که وظیفه تمهید شرایط آموزش تمام خردسالان و نوجوانان کشور را بر عهده دارد تا حالا اقدامات مختلفی را برای مواجهه با این پدیده انجام داده است. مهم ترین این اقدامات عبارتند از:
راه اندازی سامانه شناسایی و تعیین تکلیف خردسالان و نوجوانان بازمانده از تحصیل (سامانه شهید محمودوند) و اقدام در راستای شناسایی چهره به چهره افراد بازمانده از تحصیل ایجاد مدارس روستا مرکزی (جهت رفع علل در رابطه با مشکل دوری مدرسه از محل زندگی افراد) ایجاد مدارس شبانه روزی (جهت رفع علل در رابطه با مشکل دوری مدرسه از محل زندگی افراد) تشکیل کلاس های چند پایه در دوره اول ابتدایی (جهت رفع علل در رابطه با مشکل تامین منابع و زیر ساخت) تشکیل مدارس زیر نُرم تعداد دانش آموزی حتی مدارس تک نفره (جهت رفع علل در رابطه با مشکل دوری مدرسه از محل زندگی افراد) توسعه مدارس استثنایی و تنوع بخشی به شیوه های آموزشی همچون تشکیل کلاس های بیمارستانی و آموزش در منزل برای پوشش تمامی خردسالان دارای معلولیت آموزش پذیر (جهت رفع علل در رابطه با معلولیت افراد) رایگان کردن تمام یا قسمتی از هزینه های ایاب وذهاب دانش آموزان استثنایی (جهت رفع علل در رابطه با معلولیت افراد و علل در رابطه با مشکل دوری مدرسه از محل زندگی افراد) با عنایت به اقدامات یاد شده، با اهمیت ترین حوزه های تمرکز و راهبردهای وزارت آموزش و پرورش جهت مواجهه با پدیده بازماندگی از تحصیل بر راهبردهای رفع ملل در رابطه با دوری مدرسه از محل زندگی افراد متمرکز بوده است که این امر در دوره ابتدایی با تشکیل مدارس زیر نرم و حتی مدارس یک نفره و ایجاد مدارس شبانه روزی و روستامرکزی در دوره متوسطه دنبال شده است.
با این وجود، درباب اموری همچون صلاحیت های حرفه ای معلمان و وضعیت کیفی مدارس و قوانین و مقررات آموزشی که به تعدادی از ریشه ها و علل بازماندگی از تحصیل باز می گردد اقدامات خاصی انجام نداده است. از طرفی، هر چند درباب شناسایی خردسالان بازمانده از تحصیل نیز وزارت آموزش و پرورش بوسیله طرح های شناسایی چهره به چهره مبادرت به شناسایی خردسالان بازمانده از تحصیل می کند، اما شناسایی تمامی افراد بازمانده از تحصیل و الزام خانواده های آنها به حضور فرزندان خود در مدرسه برمبنای قوانین در رابطه با آموزش الزامی عمدتا وظیفه سایر دستگاه های نظارتی و معاضدتی بوده و وزارت آموزش و پرورش برای شناسایی و پوشش تحصیلی این افراد نیازمند کمک دستگاه های ذیربط خصوصاً وزارت کشور و وزارت دادگستری است.



منبع:

0.0 از 5
281
1404/03/04
13:23:17
تگهای خبر: آموزشی , ازدواج , بازی , بیمار
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
X

تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب
لطفا شما هم نظر دهید
= ۴ بعلاوه ۲

لینک دوستان خاتون یار

خاتون یار

تگهای خاتون یار

khatoonyar.ir - حقوق مادی و معنوی سایت خاتون یار محفوظ است

خاتون یار خاتون یار

همه چیز درباره زنان
با خاتون یار، دانش و آگاهی خود را در زمینه‌های مختلف افزایش دهید و از آخرین ترندها و نکات کاربردی برای داشتن زندگی شادتر و موفق‌تر بهره‌مند شوید