تجربه مصرف سیگار در یک چهارم ۱۳ تا ۱۵ ساله ها
به گزارش خاتون یار معاون پژوهشی موسسه کادراس ضمن اشاره به این که تنباکو به طور معمول اولین ماده ای است که جوانان به مصرف آن روی می آورند و طبق آمار سازمان ملل متحد از هر چهار دانش آموز 13 تا 15 ساله یک نفر در جهان تجربه مصرف سیگار را داشته و حتی نخستین مصرف را قبل از 10 سالگی انجام داده است، می گوید: طبق «نظریه دروازه ای مواد مخدر» به طور معمول افراد، مصرف مواد مخدر و حتی کشیده شدن به جرایم مربوط این حوزه را با مواد و اقداماتی شروع می کنند که دارای قبح یا ماهیت مجرمانه پایین تری است.
منصور براتی در گفتگو با ایسنا، درمورد روز جهانی بدون دخانیات (مصادف با 31 ماه مه) و ضمن اشاره به فعالیت هر ساله رسانه ها و کارزارهای رسانه ای و اقدامات متنوع برای آشنایی مردم سراسر جهان با خطرات مصرف دخانیات، اظهار نمود: سال جاری موسسه کادراس بعنوان تنها موسسه پژوهشی غیردولتی فعال در زمینه مطالعات بین المللی مواد مخدر در ایران، به منظور بزرگداشت این روز، مبادرت به برنامه ریزی جهت انتشار ویژه نامه ای با محوریت اقدامات، اهداف و چشم اندازهای جهانی در حوزه مقابله با مصرف تنباکو را در دستور کار خود قرار داده است.
وی افزود: باآنکه با پیچیده شدن فرایندهای مقابله با مواد مخدر در جهان و افزایش مخاطرات مصرف انواع مواد مخدر، بخصوص دسته مواد سخت (مانند مت آمفتامین) توجه و تمرکز افکار عمومی جهان و هم عمده ظرفیت دولت ها و سازمان های بین المللی از مصرف مواد دخانی (تنباکو) دور شده، اما حقیقت های موجود از آن حکایت می کند که مقابله با مصرف تنباکو نباید میان سایر اهداف این حوزه گم شود. چونکه سالانه حدود 7 میلیون نفر از جمعیت جهان به صورت مستقیم و غیر مستقیم بر اثر مصرف سیگار جان می سپارند. از این تعداد حدود 5 میلیون و 800 هزار نفر افرادی هستند که خود به صورت مداوم تنباکو مصرف می کنند و حدود 1 میلیون و 200 هزار نفر هم افرادی هستند که در معرض دود سیگار گرفتار صدمه های سلامتی می شوند.
وی ضمن اشاره به قطع 600 میلیون اصله درخت برای تولید سیگار در سرتاسر جهان و همینطور انتشار 84 میلیون تن گاز دی اکسید کربن در هوا بر اثر مصرف سیگار در سطح جهان و صرف 22 میلیارد لیتر آب در جهان برای تولید سیگار، اظهار داشت: از سال 2008 سازمان بهداشت جهانی تلاش هایی را در جهت محدود ساختن صنایع دخانی شروع کرده است.
معاون پژوهشی موسسه کادراس در ادامه ضمن اشاره به آمار مصرف دخانیات میان نوجوانان، بیان نمود: تنباکو معمولا اولین ماده ای است که جوانان به مصرف آن روی می آورند، طبق آمار سازمان ملل متحد از هر چهار دانش آموز 13 تا 15 ساله یک نفر در جهان تجربه مصرف سیگار را داشته و حتی نخستین مصرف را قبل از 10 سالگی انجام داده است. طبق «نظریه دروازه ای مواد مخدر» معمولا افراد، مصرف مواد مخدر و حتی کشیده شدن به جرایم مربوط این حوزه را با مواد و اقداماتی آغاز می کنند که دارای قبح یا ماهیت مجرمانه پایین تری است. در واقع سیگار و تنباکو در نقش دروازه ورود تعداد زیادی از افراد به جهان مواد مخدر ظاهر می شوند.
وی تصریح کرد: از طرفی همچنان شاهد شکاف جنسیتی در سرتاسر جهان هستیم؛ پسرها گرایش بیشتری از دختران به مصرف تنباکو دارند. البته این امر در مورد قاره آمریکا و اروپا صادق نیست و در این دو قاره میزان مصرف تنباکو میان پسران و دختران تقریباً برابر است. از هر 10 دختر 13 تا 15 ساله در جهان یک تن تنباکو مصرف می کند، این نرخ برای پسران در سطح جهان به یک نفر از هر 7 نفر می رسد.
معاون پژوهشی موسسه کادراس افزود: دیده شده جوانان از روی کنجکاوی مبادرت به مصرف برخی مواد کرده اند یا گه گاه بدون این که عواقب خاصی را از سر گذرانده باشند تجربه مصرف را داشته اند. اما این همه ماجرا نیست و در دراز مدت عواقب مصرف هم ظاهر خواهد شد. همینطور امکان دارد خیلی از جوانان درگیر الگوهای مصرفی شوند که نتایج منفی کوتاه مدتی به دنبال دارد (مانند مصرف در سنین پایین، مصرف مکرر، مصرف دزهای بالا، چند ماده مصرفی و مصرف مواد هنگام رانندگی، فعالیت جنسی و...). این امر امکان دارد الگویی از مصرف را در بزرگسالی ایجاد نماید که منجر به نتایج منفی طولانی مدت تری برای فرد شود.
براتی اعتقاد دارد که باآنکه همیشه نمی توان یک ارتباط خطی و علی میان مصرف مواد و نتایج آن ترسیم کرد و تحلیل پیچیده تری مورد نیاز است، اما شواهد قوی نشان از آن دارد که میان مصرف مکرر الکل و مواد مخدر و نتایج منفی بهداشتی، آموزشی و اجتماعی همبستگی وجود دارد.
پیامدهای در رابطه با حوزه سلامت
به گفته معاون پژوهشی موسسه کادراس، شواهد محکمی وجود دارد که نشان دهنده ارتباط میان مصرف مواد با ضعف جسمانی و روحی در کودکان و جوانان است، به صورت مثال، مصرف دخانیات در کودکان و نوجوانان به روشنی با بروز مشکلات تنفسی مانند آسم و رینیت و در بزرگسالان با انواع سرطان ها در ارتباطست. مصرف مکرر کانابیس با عامل های سلامت جسمانی مانند وضعیت تنفسی، بیماری های قلبی و عروقی و علایم برونشیت حاد مرتبط می باشد. مصرف کانابیس هم همینطور در دوران نوجوانی با نرخ بالاتر از کار افتادگی در سنین پایین یعنی از سن 59 سالگی همراه می باشد.
بنابر اظهارات براتی، اثرات شدید مصرف کانابیس شامل افزایش اضطراب، علایم روان پریشی و افزایش ریسک مرگ و میر ناشی از مصرف آن مانند تصادفات رانندگی هم می شود.
وی ضمن اشاره به تأثیر مصرف بالای الکل در کودکان و نوجوانان اضافه کرد: مصرف بالای الکل توسط کودکان و جوانان در بزرگسالی می تواند وضعیت سلامت جسمانی فرد را همچون در حوزه بیماری های گوارشی، بیماری های قلبی و عروقی، سرطان تحت الشعاع خود قرار دهد. همینطور امکان دارد به علت تضعیف سیستم ایمنی خطر انواع بیماری های عفونی را هم افزایش دهد. علاوه بر این مصرف بالای الکل در کودکان و جوانان می تواند اثرات عصبی منفی و کاهش عملکرد مغز را هم به دنبال داشته باشد.
معاون پژوهشی موسسه کادراس تصریح کرد: مصرف کنندگان تزریقی مواد مخدر هم که از سرنگ و تجهیزات تزریق به صورت مشترک استفاده می نمایند در معرض خطر مبتلا شدن به ایدز و سایر بیماری های ویروسی هستند که از راه خون منتقل می شوند. همینطور جوانانی که اخیرا به مصرف تزریقی روی آورده اند، از مخاطرات آن به خوبی آگاه نیستند و حتی نمی دانند که چگونه می توانند برای بهبود وضعیت خود از سیستم های ترک اعتیاد کسب حمایت کنند. ازاین رو احتمال ابتلای به ایدز و بیماری های در رابطه با آن در اوایل تجربه ترزیق در افراد بیشتر است. از طرفی هم میان پاره ای از نتایج منفی حوزه سلامت روان مانند رفتارهای مخاطره آمیز جنسی، بزهکاری و خشونت در کودکان و نوجوانان با مصرف کننده الکل و مواد مخدر بخصوص در کشورهای با درآمد متوسط و پایین مانند شیلی، چین، نامیبیا همبستگی وجود دارد. همینطور اختلالات مصرف الکل و مواد مخدر به هدر رفتن بخش مهمی از عمر کودکان و نوجوانان مصرف کننده در سرتاسر جهان می انجامد.
پیامدهای آموزشی
وی با تکیه بر این که مصرف تنباکو، الکل و مواد مخدر اغلب مشکلات حوزه سلامت روان را به همراه دارد، اظهار داشت: این موارد امکان دارد بر مشارکت فرد در مدرسه تأثیر منفی گذارد و ازاین رو مصرف مواد با نتایج منفی آموزشی در سطح جهان مانند عملکرد ضعیف آموزشی، ترک تحصیل، ناتمام ماندن دوره متوسطه و تحصیلات تکمیلی در طیف متنوعی از مناطق توسعه یافته و درحال توسعه دارای همبستگی است.
براتی ضمن اخطار نسبت به این که هر چه مصرف در سنین پایین تری آغاز شود، نتایج منفی بیشتر و طولانی مدت تری خواهد داشت، اظهار داشت: مصرف زودهنگام تنباکو توسط نوجوانان اغلب به افت عملکرد تحصیلی بخصوص در مدارس می انجامد. همینطور نوشیدن مداوم الکل و مستی بخصوص از سنین پایین بسیار مضر است و احتمال تاثیرات منفی زودهنگام بر مغز، مشکلات اجتماعی، فرار از مدرسه و ترک تحصیل را زیاد می کند. از طرفی مصرف مداوم کانابیس در اوایل نوجوانی، عملکرد ضعیف فرد در مدرسه و ترک زود هنگام تحصیل مرتبط را به همراه دارد. در واقع هر چه دز مصرفی بیشتر و سنگین تر باشد، میزان موفقیت تحصیلی کمتر خواهد شد.
معاون پژوهشی موسسه کادراس یکی دیگر از جنبه های اختلال آموزشی ناشی از مصرف مواد را نتایج منفی آن برای آن دسته از همسالان غیر مصرف کننده ای که با مصرف کنندگان ارتباط دارند، دانست و اضافه کرد: این موارد شامل، اختلال در زمان مطالعه، توهین، تحقیر و صدمه مالی است. در مدارس مصرف کنندگان مواد می توانند زمان آموزشی را مختل و منابع آموزشی را هدر دهند. به صورت کلی، وزارت آموزش بریتانیا تخمین زده کاهش دسترسی کودکان و نوجوانان به مصرف مواد به ازای هر فردی که دارای سوء مصرف مواد است، 80 هزار و 700 پوند هزینه برای اقتصاد این کشور دارد.
علت گرایش برخی نوجوانان به مواد مخدر
براتی در ادامه با اشاره به دلیل گرایش برخی نوجوانان به مواد مخدر اعتقاد دارد که خصوصیت های فرد و محیطی هم می تواند، عامل مهمی در گرایش کودکان و نوجوانان به مصرف مواد مخدر باشد. این خصوصیت ها و عوامل محیطی به دو دسته «عوامل خطر» و «عوامل مصونیت بخش» تقسیم می شوند. بسته به این که کدام یک از این عوامل احتمال مصرف مواد را در جوانان افزایش یا کم کند، همه افراد تلفیقی از عوامل خطر و عوامل محافظتی را در زندگی خود تجربه می کنند و تاثیر متقابل آنها در زندگی یک فرد جوان پیشبینی می کند که آیا احتمال مصرف مواد در او وجود دارد یا خیر؟.
وی خاطرنشان کرد: عوامل خطر و مصونیت بخش، کلیه دوره های رشد فرد را در طول زندگی از زمان لقاح تا دوران کودکی، نوجوانی و بزرگسالی شکل می دهند. یکی از طریق های مفید برای درک تاثیر متقابل این عوامل، داشتن نگاهی اکولوژیک است که کودک و نوجوان را در مرکز محیط هایی همواره درحال گسترش (یعنی خانواده، مدرسه و جامعه) نشان داده است.
معاون پژوهشی موسسه کادراس ضمن اشاره به این که سطح کلی عوامل خطر و مصونیت بخش در زندگی کودک محصول تعامل میان خصوصیت های فردی و تجربیات او در حوزه های مختلف زندگی است، اضافه کرد: وابستگی عاطفی پایین کودک و والدین در دوران نوزادی امکان دارد به بروز مشکلات رفتاری اولیه در کودک منجر شود و بر عملکرد وی در مدرسه و تعامل با همسالانش تأثیر منفی بگذارد. از طرفی، برنامه های پیشگیرانه شواهد محور در مدارس می تواند توانایی آنها را در تعامل با معلمان و همسالان بهبود بخشد، از مشکلات رفتاری بیشتر جلوگیری نماید و به بهبود روابط با والدین کمک نماید. آنچه در اوایل زندگی یک فرد اتفاق می افتد، بر رویدادها و تجربیات بعدی زندگی او تأثیر می گذارد و به این ترتیب، تجربیات اولیه می تواند تاثیری مستقیم چه مثبت و چه منفی بر تعیین مسیر زندگی یک کودک داشته باشد.
براتی تصریح کرد: همینطور دوره های زندگی کودک امکان دارد تحت تاثیر عواملی همچون رویدادهای مهم زندگی وی (نقل مکان به خانه ای بهتر و باکیفیت تر) یا تحول های عمده (مانند انتقال از مقطع ابتدایی به دبیرستان) قرار گیرد و یا تحت الشعاع برنامه پیشگیرانه ای قرار گیرد که با عوامل خطر مقابله می کند. عواملی که یک جوان را در معرض خطر قرار می دهد، یا از طرفی از او در مقابل مصرف مواد محافظت می کند تا حد زیادی مشابه سایر رفتارهای مشکل ساز (مانند خشونت، فعالیت مجرمانه، رفتار جنسی پرخطر و عملکرد ضعیف در مدرسه) است. این امر مستلزم یک رویکرد هماهنگ، جامع و حفظ حقوق اولیه است که کودکان و نوجوانان را برای تقویت عوامل محافظتی و شناخت عوامل خطر توانمند می سازد.
وی در بخش دیگری از سخنان خود ضمن اشاره به این که طیفی از عوامل می توانند جوانان را به سمت مصرف مواد هدایت کرده یا از آن پیشگیری کند، خاطرنشان کرد: فرد، خانواده، مدرسه، جامعه، رسانه ها، کلوپ های جوانان، گروههای مذهبی، محل های کار، موسسات تفریحی و..، لازم است ارتقای سلامت و جلوگیری از مصرف مواد را در سیاست ها و اقدامات خود به کار گیرند، اظهار داشت: همینطور آنها باید عوامل مصونیت بخش و هم عوامل خطر را در حوزه های مختلف در رابطه با کار خود به مخاطبان معرفی کنند.
معاون پژوهشی موسسه کادراس در این خصوص همینطور برنامه های تحصیلی در سطح ملی و محلی (محتوا و روش های عرضه مطالب) همچون آموزش مهارت های مبتنی بر پیشگیری، آموزش و پشتیبانی از معلمان، متخصصین بهداشت مدارس و سایر کارکنان برای برنامه ریزی، توسعه و اجرای یک استراتژی مداخله گرایانه جامع مدرسه محور، مداخلات مبتنی بر شواهد در رابطه با برنامه های درسی که در موسسات آموزشی اجرا می شود، مداخلات مبتنی بر شواهد اجرا شده در مدرسه و موسسات آموزشی همچون سیاست های مصرف مواد در مدارس، همینطور سایر مداخلات پیشگیرانه مشاهده محور در موسسات آموزشی، عرضه خدمات بهداشتی در مدارس، خدمات در ارتباط با حوزه پیشگیری و پشتیبانی از جوانان مصرف کننده مواد، مدیریت، هماهنگی و ارزیابی واکنش ها در بخش آموزش همچون نظارت بر شیوع مصرف مواد میان کودکان و جوانان را همچون چارچوب های موردنیاز سیاستی برای جلوگیری از مصرف مواد میان کودکان و نوجوانان عنوان نمود.
منبع: خاتون یار
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب