خاتون یار به مناسبت روز جهانی عصای سفید گزارش داد
درد بیکاری تحصیل کرده ترین معلولان
به گزارش خاتون یار حدود ۲۰۳ هزار نفر از افراد دارای معلولیت بینایی زیر پوشش سازمان بهزیستی هستند که این میزان حدود ۱۳ درصد کل معلولان این سازمان را شامل می شود؛ در این میان آمارها از وضعیت تحصیل نابینایان نشان داده است که این گروه از تحصیل کرده ترین گروه معلولان هستند، اما اظهارات انجمن های فعال نابینایان حاکیست هم اکنون یکی از مهم ترین مشکلات جامعه نابینایان اشتغال بوده و متاسفانه سیاست گذاری، طرح یا برنامه ای جدی برای ارتقاء سطح اشتغال این افراد در کشور وجود ندارد.
به گزارش خاتون یار به نقل از ایسنا، برپایه آمارهای سازمان بهزیستی در سال ۱۳۹۹، ۲۸۰ میلیون نفر در جهان دارای صدمه بینایی هستند که یک پنجم این تعداد نابینا هستند.
در ایران هم به ۲۰۳ هزار نفر دارای معلولیت بینایی در سازمان بهزیستی خدمت رسانی می شود که این تعداد حدود ۱۳ درصد کل معلولان زیر پوشش سازمان بهزیستی را می سازند و از این تعداد ۱۳۰ هزار نفر مرد و ۷۳ هزار نفر زن هستند. همینطور حدود ۸۸ هزار نفر از آنها را افرادی می سازند که معلولیت بینایی شان شدید و بسیار شدید می باشد.
تعداد نابینایان از آنچه شناسایی شده بیشتر است
هرچند که در این راستا سهیل معینی، مدیرعامل شبکه تشکل های نابینایان و کم بینایان به ایسنا اظهار داشت که قطعا آمار این جامعه بیشتر از این رقم است، چونکه دو فاکتور عمده وجود دارد؛ برخی از افراد نابینا و کم بینا در سازمان بهزیستی به دلایلی پرونده ندارند و تعدادی هم به دلایلی اصولا توسط نهادهای حاکمیتی شناسایی نشده و آمارشان ثبت نشده است یا افرادی هستند که امکان دارد زیر پوشش نهادهای حمایتی دیگر مانند کمیته امداد باشند اما در سازمان بهزیستی پرونده نداشته باشند و این موارد در روستاها و مناطق محروم بیشتر وجود دارد. این یکی از فاکتورهایی است که سبب می شود تعداد افراد نابینا با افراد زیر پوشش سازمان بهزیستی متفاوت باشد.
وی ادامه داد: فاکتور دیگر این است که در همه جای دنیا حدودا سه چهارم جامعه صدمه دیدگان دائمی افراد کم بینا هستند و این افراد به علت برخورداری از درصدهای مختلف بینایی، در خیلی از مواقع بعنوان فرد دارای صدمه بینایی قانونی شناسایی نمی شوند چونکه یا خویش را معرفی نمی کنند یا خویش را فرد دارای محدودیت بینایی نمی دانند و بعضی از افراد هم اصولا از کم بینایی خود آگاهی ندارند و آنرا عادی تلقی می کنند که تعداد این افراد در مناطق حاشیه ای و محروم بیشتر است؛ در نتیجه قطعا تعداد افرادی که دارای محدودیت بینایی هستند بیشتر از رقم اعلام شده است.
مشکلات و چالش های جامعه نابینایان و کم بینایان
علیرغم این آمارها اما مدیرعامل شبکه تشکل های نابینایان و کم بینایان در ادامه سخنان خود به بررسی مشکلات و چالش های موجود جامعه نابینایان و کم بینایان پرداخت و یکی از اشکالات این قشر را مبحث اشتغال آنها عنوان نمود و ضمن اشاره به ماده ۱۵ قانون پشتیبانی از حقوق افراد دارای معلولیت در خصوص این که دولت مکلف است حداقل سه درصد از مجوزهای استخدامی ( رسمی، پیمانی، کارگری) دستگاههای دولتی و عمومی شامل وزارت خانه ها، سازمان ها، مؤسسات، شرکت ها و نهادهای عمومی و انقلابی و دیگر دستگاه هایی که از بودجه عمومی کشور استفاده می نمایند به جز موارد ذکر شده در بندهای (ت) و (ث) ماده (۱۱) این قانون را به افراد دارای معلولیت حائز شرایط اختصاص دهد، اظهار نمود: مبحث اختصاص سهمیه سه درصد از مجوزهای استخدامی به معلولان در این سال ها جدی تر گرفته شده است، چونکه هم دستگاه ها با این اجبار آشنایی پیدا کرده اند و هم دستگاههای نظارتی مانند سازمان امور استخدامی موکدا این سهمیه را کنترل می کند و سازمان بهزیستی، تشکل ها و فعالین این جامعه هم فعال تر شده اند، در نتیجه اختصاص سهمیه سه درصد نسبت به گذشته جدی تر گرفته می شود.
دستگاه ها سهمیه سه درصدی استخدام معلولان را رعایت می کنند؟
اما در این میان مدیرعامل شبکه تشکل های نابینایان و کم بینایان به این نکته هم اشاره نمود که همچنان شاهد انحراف معیارهای مشخصی از اجرای این سهمیه هستیم؛ همچون این که برخی دستگاه ها با استناد به آیین نامه های استخدامی تخصصی خود مانع جذب برخی افراد معلول در پست های مشخص می شوند و می گویند ما طبق ضوابط داخلی باید نیرو جذب نماییم و گاها این ضوابط با سهمیه فاصله معینی پیدا می کند.
تلاش برای کاهش تفسیرهای محدودکننده معلولان در قوانین
معینی افزود: مشکل دیگر این است که برخی دستگاه ها هنوز از نظر فرهنگی نپذیرفته اند که برخی معلولان می توانند پست هایی را تصدی کنند؛ به صورت مثال آموزش و پرورش در بعضی شهرستان ها مقاومت هایی برای جذب نابینایان در بخش آموزشی دارد. از طرفی در گذشته در آموزش و پرورش برخی معتقد بودند که نابینایان نمی توانند در بخش های آموزشی فعالیت کنند و باید در پست های اداری کار کنند، این درحالیست که این مورد با هیچ منطقی قابل پذیرش نمی باشد و ما حالا در تلاش هستیم این تفسیرهای محدودکننده در قوانین کاهش پیدا کند.
مسئول شورای سیاستگذاری دبیرخانه کمیته نظارت بر قانون حقوق معلولان ضمن اشاره به این که ما برپایه قانون پشتیبانی از حقوق افراد دارای معلولیت، از ظرفیت های مختلفی همچون کمیته نظارت بر قانون و پیگیری هایی که از راه این کمیته انجام می شود گزارشهایی دریافت می نماییم تا بحث نظارت در این حوزه جدی تر گرفته شود، اظهار داشت: می خواهیم قدرت نظارتی را افزایش دهیم، همینطور در سازمان بهزیستی و دفتر امور حمایتی معاونت توانبخشی هم کارشناسانی حضور دارند که در زمینه ضعف های استخدامی بحث استخدام معلولان را دنبال می کنند.
سهمیه های استخدامی که هدر می روند
وی اعتقاد دارد که در زمینه اشتغال معلولان مشکلات همچنان وجود دارد؛ اما برای حل این مشکلات مرحله به مرحله حرکت می شود. هرچند گاها فارغ از تلاش هایی که برخی دستگاه ها با استناد به آئین نامه های استخدام خود برای جذب نکردن برخی گروه ها دارند، اما در بخش هایی هم مشکلات فنی وجود دارد؛ به صورت مثال سازمان برای جذب نیرو برای پستی اعلام آمادگی می کند اما خیلی از افراد معلول برای آن پست کاندید نیستند و این سبب می شود بخشی از سهمیه های جذب استخدام معلولان هدر رود.
معینی اظهار داشت: البته یکی از نکات مثبت در قانون پشتیبانی از حقوق معلولان این است که اگر سازمانی در سال نیروی از میان معلولان جذب نکرد، ظرفیت تعداد افرادی که جذب نشده اند برای سالهای بعد ذخیره می شود که این مورد پیشرفت بوده است. هرچند در عمل نتوانستیم از این ظرفیت ها استفاده نماییم چونکه در سال بعد عملا نوع درخواست سازمان یا در آن ظرفیت وجود ندارد یا در شهرستانهای دیگر درخواست پست داده می شود، بنابراین در زمینه اختصاص سهمیه بحث هایی وجود دارد که تلاش داریم این مسائل را برطرف نماییم و با راهکارهای کارشناسی ظرفیت را به سمت جذب سهمیه سه درصد ببریم.
هنوز در جذب نیروهای معلول در بخش خصوصی به استانداردهای لازم نرسیده ایم
مدیرعامل شبکه تشکل های نابینایان و کم بینایان افزود: فراتر از این موضوعات اما، اکثریت استخدام ها در سطح جهان در بخش خصوصی صورت می گیرد اما در ایران هنوز مشکلات جدی وجود دارد و نتوانسته ایم در جذب نیروهای معلول در بخش خصوصی به استانداردهای لازم برسیم. باید بتوان از پتانسیل بخش های خصوصی استفاده کرد؛ به صورت مثال برای جذب نیروی افراد دارای معلولیت در بخش خصوصی، باید مشوق هایی را برای بخش خصوصی در نظر گرفت تا افراد معلول جذب شوند.
مشوق های استخدام معلولان توسط بخش خصوصی، ترغیب کننده نیست
مسئول شورای سیاست گذاری دبیرخانه کمیته نظارت بر قانون حقوق معلولان ضمن اشاره به این که در قانون پشتیبانی از حقوق افراد دارای معلولیت تاحدودی این مورد پیشبینی شده اما همواره در این حوزه مشکل بودجه وجود دارد، اضافه کرد: به صورت مثال امکان دارد بخش خصوصی فرد معلولی را جذب کرده باشد اما هنوز سازمان بهزیستی هزینه سهم بیمه کارفرمایی را پرداخت نکرده باشد و این مورد سبب می شود انگیزه بخش خصوصی برای جذب نیرو از میان افراد دارای معلولیت کاهش پیدا کند. بخش خصوصی مشکلاتی به علت تحریم ها و مشکلات اقتصادی داشته و بطور قطع در این شرایط میل به جذب افراد معلول میان آنها کمتر است چونکه بخش خصوصی این نگرش را دارد که افراد دارای معلولیت کارآیی کافی ندارند اما به هر حال علی رغم پیشبینی های برخی مشوق ها برای بخش خصوصی، این مشوق ها به میزانی که بخش خصوصی را مجبور به جذب معلولان کند، نکرده است.
نبود حمایت کافی از کارآفرینی تخصصی در حوزه معلولان
علیرغم این مشکلات اما معینی نسبت به نبود حمایت کافی از کارآفرینی تخصصی در حوزه معلولان کشور هم انتقاد نمود اظهار داشت: امکان دارد خیلی از معلولان و نابینایان تمایلی به تحصیل در دانشگاه نداشته باشند این درحالیست که این افراد باید بتوانند مهارت های فنی و حرفه ای را بیاموزند تا بتوانند دارای شغل شوند. درنتیجه باید به معلولان و نابینایان مهارت آموخت.
چرخه معیوب حرفه آموزی معلولان؛ چه کسی مسئول است؟
بنابر اظهارت معینی، علیرغم این که در قانون پشتیبانی از حقوق افراد دارای معلولیت به مهارت آموزی معلولان اشاره شده است و مرکز پشتیبانی از اشتغال سازمان بهزیستی هم راه اندازی شده اما، هنوز در این حوزه ضعف جدی وجود دارد، به طوریکه نه سازمان آموزش های فنی و حرفه ای مسئولیت این کار را به صورت کامل بر عهده می گیرد و نه مرکز پشتیبانی از اشتغال سازمان بهزیستی توانایی این را دارد که این مورد را دنبال کند. اصولا در دنیا کشورهایی در بحث اشتغال معلولان موفق بوده اند که به یک سیستم کامل آموزش، پشتیبانی از یافتن شغل مناسب برای معلولان، حمایت در محیط کار و ورود مددکاران برای پشتیبانی از معلولان بهره برده اند.
اما به قول مدیرعامل شبکه تشکل های نابینایان و کم بینایان متاسفانه در ایران این چرخه معیوب است و بالطبع در مورد نابینایان این مشکل عمده تر خواهد بود، چونکه نابینایان به دلیل ضعف بینایی یا باید به مهارت هایی بپردازند که مبتنی بر دانش تخصصی است یا به سمت کارهای غیرتخصصی (مانند بسته بندی، مراکز پشتیبانی خدماتی یا کال سنترها) بروند. بنابراین لازم است برای اشتغال نابینایان برنامه ریزی شود.
بخش دولتی ظرفیت جذب همه نابینایان و معلولان را ندارد
مسئول شورای سیاست گذاری دبیرخانه کمیته نظارت بر قانون حقوق معلولان اظهار داشت: ما پیگیر مبحث سهمیه سه درصد استخدامی خواهیم بود، اما بخش دولتی با ظرفیتی که دارد نمی تواند همه نابینایان و معلولان را جذب نماید و بنابراین باید در بخش خصوصی هم حمایت هایی صورت گیرد.
برپایه آمارهای سال قبل سازمان بهزیستی نابینایان به فرهیخته بودن و باسواد بودن شهرت دارند و ۳۱۶۳ نفر از دانشجویانی که زیر پوشش سازمان بهزیستی هستند و کمک هزینه شهریه دریافت می کنند دارای مشکل نابینایی هستند. همینطور بیشتر از ۸۰۰ نفر از افراد دارای معلولیت نابینایی مدرک فوق لیسانس و دکترا دارند و ۴۷۰۰ نفر هم لیسانسه هستند.
نابینایان تحصیل کرده ترین گروه معلولان
معینی در ادامه این گفتگو، در پاسخ به این سؤال که آیا آماری از وضعیت اشتغال نابینایان و کم بینایان وجود دارد، پاسخ داد: در بعضی مواقع سازمان های دولتی آمارهایی عرضه می دهند، اما حقیقت این است که این آمارها مبتنی بر نیازسنجی و سنجش دقیق نیست و نمی توان چندان به آنها اکتفا کرد اما میتوان گفت خوشبختانه جامعه نابینایان از تحصیل کرده ترین گروه دارای معلولیت کشور است و حدود ۴۰ درصد دانشجویان معلول کشور را نابینایان می سازند. همینطور تعداد فارغ التحصیلان نابینا در مقاطع مختلف کارشناسی به بالا بسیار زیاد است و این نشان داده است که در نابینایان پتانسیل زیادی از نظر دانشی وجود دارد و بطور قطع باتوجه به مشکلات شدیدی که نابینایان در بخش های غیرتخصصی در اشتغال دارند تلاش عمده نابینایان این بوده که از راه رفتن به دانشگاه و مراکز آموزش عالی راهی برای یافتن شغل پیدا کنند و عمده تلاش ها هم جذب در بخش های دولتی است.
سیاستی برای ارتقای سطح اشتغال معلولان وجود ندارد
بهزیستی تنها متولی اشتغال این قشر نیست
معینی ضمن اشاره به این که در زمینه اشتغال جامعه نابینایان سیاست گذاری، طرح و برنامه ای برای ارتقاء سطح اشتغال این افراد در کشور وجود ندارد، اظهار نمود: مشکل حل اشتغال معلولان همچون نابینایان، برعهده سازمان بهزیستی نیست بلکه همه نهادهای متولی این امر باید به اشتغال افراد معلول توجه نمایند. زمانی که معاونت اشتغال در وزارت تعاون وجود دارد و بودجه عظیمی در آن بخش صرف می شود، هیچ دلیلی ندارد همه معلولان برای اشتغال به سازمان بهزیستی رجوع کنند. این سیاست کلان کشور است که باید جذب افراد معلول را در ظرفیت های شغلی لحاظ کند و سیاست یکپارچه ای از آموزش (شامل مهارت های فنی تا آموزش عالی، سیستم های بازاریابی برای اشتغال افراد معلول و شناسایی پتانسیل های اشتغالی معلولان) داشته باشد.
با وام ۵۰ میلیون تومانی چه کسی می تواند صاحب شغل شود که معلولان صاحب آن شوند؟
مدیرعامل شبکه تشکل های نابینایان و کم بینایان اظهار داشت: همینطور باید به صورت دائم و برپایه تحولات بازار کار، برای معلولان فرصت شغلی تعریف شود و باید مرکزهای حمایت های شغلی از معلولان بر روی این مورد کار کند؛ به این مفهوم که باید طرح مطالعاتی و نیازسنجی های دقیق در این عرصه داشته باشیم. حالا سوالی که مطرح می شود این است که تابحال چند طرح مطالعاتی در زمینه اشتغال نابینایان و معلولان در کشور انجام شده است؟ نباید عمده کارها بر این مورد متمرکز شود که با سیستم بانکی صحبت شود تا وام خوداشتغالی به معلولان عرضه شود و به صورت مثال به افراد ۵۰ میلیون تومان وام پرداخت کنند؛ مگر با وام ۵۰ میلیون تومانی چه کسی می تواند صاحب شغل شود که یک فرد معلول بتواند این کار را انجام دهد؟ این های مشکلاتی است که در زمینه اشتغال افراد نابینا و معلول وجود دارد و ما در تلاش هستیم تا در کمیته نظارت بر قانون و بحث های کلان این موارد را اصلاح نماییم.
تعطیلی و واگذاری مراکز عرضه کننده خدمات توانبخشی و توجیه بهزیستی برای اینکار
اما یکی دیگر از چالش های نابینایان در زمینه وسایل و خدمات توانبخشی عنوان می شود، به طوریکه معینی در بخش خدمات توانبخشی به شدت از سیاست های توانبخشی سازمان بهزیستی و سیاست هایی که در این سال ها اجرا شده انتقاد دارد و با اشاره به اینکه با وجود تلاش ها برای اصلاحات و پیشنهادهای کارشناسی در زمینه عرضه خدمات توانبخشی، اما کاری انجام نشده است، اظهار داشت: در دهه اخیر تعداد زیادی از مراکز توانبخشی دولتی که به نابینایان و کم بینایان آموزش می دادند تعطیل شدند یا در شرف تعطیلی هستند؛ توجیه سازمان بهزیستی نسبت به این مورد این بوده که این خدمات را برون سپاری می کند تا انجمن های فعال خدمات توانبخشی را به مددجویان عرضه کنند، این درحالیست که برون سپاری خدمات باعث کاهش شدید کیفیت و کمیت خدمات توانبخشی شده و از طرفی فلسفه وجود انجمن ها عرضه خدمات توانبخشی نیست، بلکه آنها وظیفه مطالبه گری، گردهمایی نابینایان، آموزش و ایجاد زمینه مشارکت های اجتماعی را دارند.
وی ضمن اشاره به این که باوجود 31 استان در کشور تعداد مراکز عرضه کننده خدمات توانبخشی به نابینایان ۳۱ مرکز نیست، به وظایف مراکز عرضه کننده خدمات توانبخشی اشاره نمود و اظهار داشت: مراکز عرضه کننده خدمات توانبخشی به نابینایان مجموعه ای از خدمات توانبخشی همچون آموزش، تحرک و جهت یابی، آموزش مهارت های روزانه، بریل آموزی، آشپزی مبتنی بر نابینایی، کودک یاری، خدمات نرم افزارهای یارانه ای و گوشیهای همراه، آموزش های روانشناسی برای غلبه بر نابینایی، مشاوره های تخصصی در زمینه ازدواج، خانواده و اشتغال و... به نابینایان عرضه می دهد. کودکان نابینا باید آموزش های توانبخشی خاص را دریافت نمایند و افراد کم بینا باید بیاموزند که چگونه از وسایل کمک بینایی استفاده کنند؟ این ها گوشه ای از فعالیتهایی است که باید توسط مراکز عرضه کننده خدمات توانبخشی به افراد نابینا و کم بینا عرضه شود.
مدیرعامل شبکه تشکل های نابینایان و کم بینایان افزود: اما اتفاقی که در این سال ها رخ داده این است که مراکز عرضه کننده خدمات این وظایف را به انجمن ها واگذار کرده اند. اما مگر انجمن ها دارای متخصصان تحرک و جهت یابی یا دارای متخصص مهارت های روزانه هستند؟ مگر انجمن ها امکان عرضه آموزش های تخصصی به زنان نابینا را دارند؟.
معینی اظهار داشت: سالهای سال متخصصانی بودند که در مراکز عرضه کننده خدمات توانبخشی کار کردند و به علت این که این مراکز مورد بی توجهی قرار گرفتند این متخصصان بازنشسته شدند و به علت این که استخدام هایی هم صورت نگرفته متخصصان دیگری هم جایگزین آنها نشدند، درنتیجه عرضه این خدمات به انجمن ها واگذار شد و متاسفانه برخی انجمن ها هم از این مورد استقبال می کنند. چونکه این مورد برای برخی انجمن ها بعنوان محل درآمد است، اما در این میان آن کسی که قربانی می شود مددجو است، چونکه آموزش هایی که به مددجویان عرضه می شود توسط کارشناسانی عرضه می شود که چندان متخصص نیستند.
به نقل از ایشان، هم اکنون خیلی از مراکز عرضه کننده خدمات توانبخشی وظایف خویش را به انجمن ها واگذار کرده اند و در شهرهای مختلف این کار درحال انجام است؛ روند غلطی شروع شده است و توان عمده سازمان بهزیستی هم برای نگهداری معلولان صرف می شود. در مجموع به شدت در بحث خدمات توانبخشی با ضعف جدی هم در سیاستگذاری و هم در زمینه حمایت روبرو می باشیم و این یکی از بزرگترین انتقادات ما به سازمان بهزیستی و سازمان های دولتی در این حوزه است.
مدیرعامل شبکه تشکل های نابینایان و کم بینایان در بخش دیگری از سخنان خود ضمن اشاره به این که چند سال قبل در تهران طرح توانمندسازی نابینایان توسط انجمن باور اجرا شد، اظهار نمود: در این طرح مربیان زن به منازل بانوان نابینا رفته و به آنها آموزش آشپزی دادند. با نمونه های زیادی از بانوان تحصیل کرده نابینا مواجه شدیم که تابحال ساده ترین غذا را درست نکرده بودند، چونکه خانواده شان اعتقاد نداشتند فرزندشان که دارای معلولیت نابینایی است توانایی آشپزی دارد. در مجموع بازخوردهای مثبتی از والدین و خانواده های این افراد دریافت شد. اما حالا این افراد باید چگونه آموزش ببینند و چه تعداد مرکز توانبخشی در کل کشور وجود دارد که به نابینایان آموزش دهد؟.
ضرورت تدوین شیوه نامه تأمین و توزیع وسایل توانبخشی
معینی در ادامه نسبت به وضعیت عرضه وسایل توانبخشی به افراد نابینا و کم بینا اشاره نمود و اظهار داشت: سازمان بهزیستی باید شفاف سازی و اعلام نماید بودجه ای که به وسایل توانبخشی اختصاص می یابد بر چه اساسی است و چرا همیشه در زمینه تأمین وسایل توانبخشی با کمبود بودجه روبه روست؟ این کمبودها چه زمانی مقرر است برطرف شود؟ بودجه ای که برای تأمین وسایل توانبخشی معلولان اختصاص می یابد باید دارای شاخص باشد. چندین سال است که درباره لزوم تدوین شیوه نامه تأمین و توزیع وسایل توانبخشی صحبت می شود اما هنوز این مورد به مرحله تصمیم نهایی و ابلاغ نرسیده است.
انتقاد از نبود یک عصای استاندارد با شرایط بین المللی در ایران
وی تصریح کرد: فارغ از مبحث بودجه یکی از موضوعات دیگر این است که چه وسایل توانبخشی موردنیاز جامعه نابینایان است؟ خیلی از کارشناسان سازمان بهزیستی درمورد وسایل توانبخشی نابینایان دانش به روزی ندارند. درمورد یکسری از اقلام موردنیاز جامعه هم صحبت شده اما هنوز پس از این همه سال یک عصای استاندارد با شرایط بین المللی در کشور برای جامعه نابینایان وجود ندارد.
معینی تصریح کرد: از طرفی به تأمین خیلی از وسایل توانبخشی توجه نمی شود؛ به صورت مثال نابینایان بخصوص زنان به وسایل توانبخشی نیاز دارند و در دنیا برای خانه داری افراد نابینا وسایلی مانند لباسشویی ویژه نابینایان و مایکروفر و وسایل آشپزی خاص و... وجود دارد. در بحث فناوری ها به علت این که وسایل فناوری نابینایان گران است هرسال به بهانه گرانی سازمان بهزیستی به طرق مختلف از خرید آنها شانه خالی می کند. چندین سال است که ماشین تایپ الکترونیکی برای نابینا وارد کشور نشده است و مشکلات زیادی در زمینه تأمین وسایل توانبخشی وجود دارد. بنابراین تخصیص بودجه مشخص برای نابینایان و تدوین شیوه نامه علمی و شفاف تأمین و توزیع وسایل توانبخشی و مشارکت مستقیم انجمن ها و نهادهای ان جی اویی نابینایان بعنوان ناظر در تأمین و توزیع وسایل توانبخشی و پشتیبانی از تولید داخل باید مورد توجه قرار گیرد.
بهزیستی زیر فشار تأمین مستمری و معیشت معلولان؛ توانبخشی در حاشیه
مدیرعامل شبکه تشکل های نابینایان و کم بینایان اعتقاد دارد که متاسفانه به قدری سازمان بهزیستی تحت فشار تأمین مستمری، پرداخت یارانه و حق معیشت قرار گرفته است که وظیفه اصلی خود یعنی توانبخشی و توانمندسازی جامعه معلولان به حاشیه رفته است.
احیای حقوق و ایجاد برابری نابینایان نیازمند امکانات و ابزارهای متفاوت
علی اکبر جمالی، مدیرعامل انجمن نابینایان هم با اشاره به اینکه نابینایان هیچ تفاوتی با دیگر افراد جامعه از نظر حقوق شهروندی ندارند، به ایسنا می گوید: نابینایان هم مانند سایر افراد مالیات، بیمه و عوارض پرداخت می کنند اما به لحاظ نوع معلولیت نیازمند ابزار، قوانین و مقررات و امکاناتی هستند که در این راستا باید دولت ها این امکانات ویژه را برای ایجاد برابری فرصت ها، خدمات و امکانات یا احیای حقوق شهروندی این افراد بیشتر مدنظر قرار دهند.
وی اعتقاد دارد که برای احیای حقوق و ایجاد برابری و فرصت ها در زمینه های مختلف نیازمند امکانات و ابزارهای متفاوتی هستیم؛ به صورت مثال نابینایان برای حضور در سطح شهر نیازمند مناسب سازی و مبلمان شهری هستند تا بتوانند با امنیت در سطح شهر رفت وآمد کنند.
مدیرعامل انجمن نابینایان ضمن اشاره به وضعیت مناسب سازی شهر تهران بیان می کند: شهر تهران به لحاظ موقعیت تاریخی، قدمت و محل اقلیمی و جغرافیایی بگونه ای ساخته شده که نیازمند مناسب سازی فراوانی است چونکه در گذشته نسبت به این مورد فکر نشده است، اما به تازگی شهرداری برنامه های مختلفی را برای مناسب سازی مانند مناسب سازی معابر در نظر دارد. در بعضی موارد اقداماتی برای مناسب سازی انجام شده، اما اصل مساله این است که به علت دیر اقدام کردن برای مناسب سازی، عدم اعتبارات و بودجه لازم و عدم آگاهی شهروندان و مسئولین شهری مبحث مناسب سازی شهر به کندی پیش می رود. در هر صورت شهرداری ها در این حوزه درحال حرکت است و امیدواریم روزی برسد تا نابینایان به سادگی بتوانند در سطح شهر تردد کنند.
عدم مناسب سازی و دسترس پذیری ها در سطح شهر؛ بزرگترین مشکل نابینایان
عضو ستاد مناسب سازی شهرداری تهران یکی از بزرگترین مسائل و مشکلات نابینایان را مبحث امنیت، تحرک و جهت یابی و تردد می داند و ضمن اشاره به این که نابینایان به علت عدم مناسب سازی و دسترس پذیری ها امنیت چندانی برای تردد در سطح شهر ندارند، اظهار می کند: نهضت برای مناسب سازی شروع شده و امید است بتوانیم با کمک مسئولین ذیربط در این حوزه اقدامات لازم را انجام دهیم.
البته جمالی به این نکته هم اشاره می کند که باآنکه شهرداری درصدد رفع مشکلات شهری برآمده است، اما از طرفی مشکلی که وجود دارد عدم آگاهی و نگرش سایر ارگان هاست؛ به صورت مثال در معابر، خطوط ویژه نابینایان اجرا و کارشناسی شده است اما پس از چند ماه می بینیم که سازمان آب، کف پیاده رو را کنده است و کار را به درستی انجام نمی دهد و نمی داند که این خطوط ویژه چه بوده است؟. از طرفی زمانی که درحال اجرای خطوط ویژه نابینایان در پیاده رو هستیم ناگهان با تیر چراغ برق برخورد می نماییم و زمانی هم که از اداره برق می خواهیم برای جابجایی تیر چراغ برق اقدام نماید با کم کاری مواجه می شویم.
وی یادآور می شود: البته ما عزم خویش را جزم کرده ایم تا مشکلات را در زمینه مناسب سازی شهری پیگیری نماییم و امید است مسئولین هم ما را حمایت کنند.
در ادامه جمالی نسبت به وضعیت اشتغال و کارآفرینی جامعه نابینایان انتقاد می کند و می افزاید: متاسفانه در این حوزه خدمات و اقدامات بسیار ضعیف است و سازمان فنی و حرفه ای که مطابق قانون پشتیبانی از حقوق افراد دارای معلولیت متولی این امر است که باید مهارتهای فنی و حرفه ای را به معلولان آموزش دهد در این حوزه اقدامی نکرده است.
مدیرعامل انجمن نابینایان یکی دیگر از مهم ترین مشکلات نابینایان را مبحث اشتغال آنها می داند و می گوید: تا وقتی که نابینایان مهارت و حرفه ای به دست نیاورند نمی توانند شاغل شوند. افراد نابینا به دو گروه تقسیم می شوند؛ گروهی از آنها افراد تحصیل کرده ای هستند که باید جذب سیستم دولتی و اداری شوند که ظرفیت در سیستم اداری کم است و گاها سهمیه سه درصد شامل حال معلولان نمی گردد و ادارات در جذب نابینایان مقاومت می کنند، گروه دیگری از معلولان هم هستند که تحصیلات پایینی دارند و تا وقتی که مهارت و حرفه ای بلد نباشند نمی توانند کار کنند. با این وجود هنوز بخش دولتی و خصوصی این همت را نداشته که مرکز اشتغال برای اشتغال نابینایان راه اندازی کند.
ایشان در ادامه به عرضه توضیحاتی در مورد وضعیت تجهیزات توانبخشی نابینایان و کم بینایان می پردازد و می افزاید: باید تجهیزات توانبخشی ویژه ای در اختیار معلولان قرار گیرد. نابینایان گرفتار معلولیت بینایی هستند و از آنجاییکه برای ادامه تحصیل و حضور در جامعه نیازمند ابزارهای خاصی هستند نیازهای آنها برای نوشتن هم متفاوت می باشد و باید امکانات نوشتاری برای آنها تامین گردد. همینطور باید کتاب های گویا در اختیارشان قرار گیرد یا در زمینه توانبخشی باید وسایل خاص توانبخشی مانند کامپیوترهای مخصوص داشته باشند، اما در این حوزه مشکل وجود دارد و آنطور که باید و شاید این امکانات در اختیار نابینایان قرار نمی گیرد و از طرفی به علت گران بودن این وسایل افراد نابینا نمی توانند این ابزارها را خودشان تهیه کنند بنابراین در این حوزه دولت باید اعتبار و سهمیه خاصی برای تأمین این تجهیزات در نظر بگیرد.
وزارت فرهنگ برای تولید کتاب های گویا کم لطفی می کند
جمالی در بخش دیگری از سخنان خود نسبت به وضعیت چاپ کتاب های بریل برای نابینایان انتقاد می کند و می گوید: هم اکنون در ایران تنها یک چاپخانه وجود دارد. حال سوالی که مطرح می شود این است که مگر یک چاپخانه روزانه چقدر می تواند تولید کند؟. در این راستا انتظار می رود وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برنامه و اعتبار خاصی برای تولید کتاب های گویا و بریل در نظر داشته باشد اما متاسفانه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هم در این رابطه کم لطفی می کند.
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب